Προσέγγιση διακινδύνευσης Ελεγχόμενη επίτευξη στόχων (των διεργασιών/δραστηριοτήτων του Οργανισμού) :Αναγνώριση/εντοπισμός ενδεχόμενων απειλών (με δυσμενείς επιπτώσεις) και ευκαιριών (ευεργετικές επιπτώσεις) και λήψη ενεργειών αντιμετώπισης και αξιοποίησης, αντίστοιχα ΕΕΔΕ – 2015-11-10Ιωάννης Χ. ΣαριδάκηςΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015 Οι απαιτήσεις του προτύπου για τα ΣΔΠ απορρέουν από  τις 7 αρχές Διαχείρισης της Ποιότητας και ειδικότερα την αξιοποίηση της διεργασιακής προσέγγισης σε όλες τις δραστηριότητες που συνεισφέρουν στην ποιότητα, την ενίσχυση της ικανότητας του Οργανισμού για τη δημιουργία αξίας στα προϊόντα/υπηρεσίες του και την επαύξηση της ικανοποίηση του πελάτη  την προσέγγιση διακινδύνευσης σε διεργασίες/ δραστηριότητες/ ενέργειες ώστε να αντιμετωπίζονται οι απειλές και να αξιοποιούνται οι ευκαιρίες για την επίτευξη και υπέρβαση των στόχων καιΕΕΔΕ – 2015-11-10 την εφαρμογή της μεθοδολογίας του κύκλου βελτίωσης: Σχεδιάζω – Εκτελώ – Ελέγχω – Βελτιώνω ώστε να εντοπίζονται οι ευκαιρίες βελτίωσης για καλύτερα αποτελέσματα και επιδόσεις  την ανάγκη αναζήτησης και εισαγωγής ριζικών καινοτομιών και αναδιοργάνωσης, πέραν του κύκλου συνεχούς βελτίωσης, για την ανταπόκριση σε μελλοντικές ανάγκες, προσδοκίες και αλλαγές σε ένα περιβάλλον όλο και πιο μεταβαλλόμενο, σύνθετο και απαιτητικό. Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Οι 7 αρχές διαχείρισης της ποιότητας Εστίαση στον πελάτη/ customer focus Ηγεσία/ leadership Ενεργός συμμετοχή και συμβολή του προσωπικού/ engagement of people Διεργασιακή προσέγγιση/ process approach Βελτίωση/ improvement Λήψη αποφάσεων βάσει τεκμηρίων/ evidence-based decision makingΕΕΔΕ – 2015-11-10Διαχείριση σχέσεων με ενδιαφερόμενα μέρη/ relationship managementΠηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Προσέγγιση διακινδύνευσης Κεφ. 4 Πλαίσιο λειτουργίας του Οργανισμού – αντιμετώπιση απειλών που μπορεί να προκαλέσουν αρνητική απόκλιση στην επίτευξη των στόχων των διεργασιών του ΣΔΠ αλλά και αξιοποίηση ευκαιριών για ευεργετικές επιπτώσεις στην επίτευξη των στόχων και υπέρβαση στην ικανοποίηση των απαιτήσεωνΕΕΔΕ – 2015-11-10Κεφ. 5 Ηγεσία – η Διοίκηση απαιτείται να προάγει την προσέγγιση διακινδύνευσης, να προσδιορίζει τις απειλές και τις ευκαιρίες που μπορεί να επηρεάσουν τη συμμόρφωση των προϊόντων και υπηρεσιών του Οργανισμού Κεφ. 6 Σχεδιασμός – ο Οργανισμός πρέπει να εντοπίζει απειλές και ευκαιρίες για τις συνολικές επιδόσεις του ΣΔΠ και να τις αντιμετωπίζει και αξιοποιεί, αντίστοιχα Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Προσέγγιση διακινδύνευσης, συν 1 Κεφ. 7 Υποστήριξη – ο Οργανισμός απαιτείται να προσδιορίζει και να εξασφαλίζει τη διαθεσιμότητα των πόρων για όλες τις διεργασίες του ΣΔΠ Κεφ. 8 Λειτουργία – ο Οργανισμός διασφαλίζει τη λειτουργία υπό έλεγχο όλων διεργασιών υλοποίησης του προϊόντος ή της υπηρεσίαςΕΕΔΕ – 2015-11-10Κεφ. 9 Αξιολόγηση επιδόσεων – ο Οργανισμός απαιτείται να αναλύει και να αποτιμά την αποτελεσματικότητα των ενεργειών αντιμετώπισης της διακινδύνευσηςΚεφ. 10 Βελτίωση – ο Οργανισμός απαιτείται να διορθώνει, προλαμβάνει ή μειώνει τα μη επιθυμητά αποτελέσματα σε αποδεκτό επίπεδο, να βελτιώνει την αποτελεσματικότητα του ΣΔΠ και να εντοπίζει τις νέες απειλές και ευκαιρίες/επικαιροποίηση Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Προσέγγιση διακινδύνευσης, συν 2 Κεφ. 7 και 8 – η διακινδύνευση ενυπάρχει σε κάθε αναφορά για «κατάλληλες ενέργειες, πόρους ή αποτελέσματα» (suitable ή appropriate). Παραδείγματα:  7.1. 4 Κατάλληλο περιβάλλον για την λειτουργία των διεργασιών Ο Οργανισμός πρέπει να καθορίζει, να διαθέτει και να συντηρεί το περιβάλλον που χρειάζεται για τη λειτουργία των διεργασιών του και την επίτευξη της συμμόρφωσης των προϊόντων και υπηρεσιών. Το κατάλληλο περιβάλλον μπορεί να είναι ένας συνδυασμός ανθρώπινων και φυσικών παραγόντων, όπως:ΕΕΔΕ – 2015-11-10α) κοινωνικοί [π.χ. απουσία διακρίσεων, ηρεμία, απουσία συγκρούσεων],β) ψυχολογικοί [π.χ. περιορισμός άγχους, πρόληψη της εργασιακής εξουθένωσης (burnout), συναισθηματική προστασία] και γ) φυσικοί [π.χ. θερμοκρασία, ζέστη, υγρασία, φωτισμός, εξαερισμός, Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Προσέγγιση διακινδύνευσης, συν 3 7.1.5.1 Ο Οργανισμός πρέπει να διασφαλίζει ότι οι διατιθέμενοι πόροι: α) είναι οι κατάλληλοι για το συγκεκριμένο τύπο των υλοποιούμενων δραστηριοτήτων παρακολούθησης και μέτρησης 7.5.3.1 Οι τεκμηριωμένες πληροφορίες που απαιτούνται από το ΣΔΠ πρέπει να ελέγχονται ώστε να διασφαλίζεται ότι: α) είναι διαθέσιμες και κατάλληλες για χρήσηΕΕΔΕ – 2015-11-108.1 Σχεδιασμός και προγραμματισμός διεργασιών. Τα αποτελέσματα του εν λόγω σχεδιασμού πρέπει να είναι κατάλληλα για τις λειτουργίες του Οργανισμού Έλεγχος της παραγωγής και της παροχής υπηρεσιών. β) τη διαθεσιμότητα και χρήση των κατάλληλων πόρων παρακολούθησης και μέτρησης και δ) τη χρήση της κατάλληλης υποδομής και του περιβάλλοντος για τη Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Προσέγγιση διακινδύνευσης, συν 4 8.7.1 Ο Οργανισμός πρέπει να αναλαμβάνει κατάλληλες ενέργειες βάσει της φύσης της μη συμμόρφωσης και της επίδρασής της στη συμμόρφωση των προϊόντων και υπηρεσιώνΕΕΔΕ – 2015-11-108.3.4 Η ανασκόπηση, η επαλήθευση και η επικύρωση του σχεδιασμού και της ανάπτυξης εξυπηρετούν διακριτούς σκοπούς. Μπορούν να διεξαχθούν ξεχωριστά ή σε οποιοδήποτε συνδυασμό κατάλληλο για το προϊόν και τις υπηρεσίες του ΟργανισμούΠηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Προσέγγιση διακινδύνευσης ως κουλτούρα Οι επιτυχημένοι οργανισμοί προάγουν την προσέγγιση διακινδύνευσης. Η πρόληψη και η εξέταση/πρόβλεψη ενδεχόμενων συμβάντων για την αποφυγή αστοχιών βιώνεται ως καθημερινή συνήθεια.  εξετάζουν τους παράγοντες του εξωτερικού και εσωτερικού περιβάλλοντος που μπορεί να επηρεάσουν αποτελέσματα και επιδόσεις και επίτευξη στόχωνΕΕΔΕ – 2015-11-10παρακολουθούν και επανεξετάζουν τις πληροφορίες για τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη και τις ανάγκες και προσδοκίες πελατών και σχετικών ενδιαφερομένων μερών καθορίζουν τις προτεραιότητες για τις δραστηριότητες και τις ενέργειες αντιμετώπισης διακινδύνευσης βάσει της πιθανότητας εμφάνισης αρνητικών αποκλίσεων και της σοβαρότητας των επιπτώσεων Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Ευαισθητοποίηση για αξιολόγηση διακινδύνευσης Πρότυπα ορθής πρακτικής: ΕΛΟΤ ISO 31000 «Διαχείριση της διακινδύνευσης – Αρχές και κατευθυντήριες οδηγίες». ISO/IEC 31010 - Διαχείριση της διακινδύνευσης - Τεχνικές αξιολόγησης της διακινδύνευσηςΔεν απαιτείται, όμως, τυπική αξιολόγηση της διακινδύνευσηςΕΕΔΕ – 2015-11-10προάγεται η ευαισθητοποίηση για την πρόληψη ανεπιθύμητων συμβάντων/ δυσμενή επίδραση παραγόντων/ αρνητικής απόκλισης στην επίτευξη στόχων/αποτελεσμάτων προάγεται η κουλτούρα μάθησης, η εμπειρία από αστοχίες και επιτυχίες Η πληροφορία και γνώση/ εμπειρογνωσία διαχέεται σε όλες τις βαθμίδες, υπευθύνους διεργασιών και αρμόδιο Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015 προσωπικό.Αρχές της διαχείρισης διακινδύνευσης Η διαχείριση της διακινδύνευσηςδημιουργεί και προστατεύει την αξία, συμβάλλει στην συνεπή επίτευξη των στόχων και τη βελτίωση των επιδόσεων του ΟργανισμούΕΕΔΕ – 2015-11-10αποτελεί αναπόσπαστο μέρος όλων των διεργασιών του Οργανισμού. Η διαχείριση της διακινδύνευσης δεν είναι μια αυτόνομη δραστηριότητα ανεξάρτητη από τις κύριες δραστηριότητες και τις διεργασίες του Οργανισμού, τις δραστηριότητες διοίκησης έργων και αλλαγών αποτελεί μέρος της λήψης αποφάσεων. Η διαχείριση της διακινδύνευσης βοηθά όσους λαμβάνουν αποφάσεις να επιλέγουν τεκμηριωμένα, να ιεραρχούν δράσεις και να επιλέγουν μεταξύ εναλλακτικών τρόπων δράσης. Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Αρχές της διαχείρισης διακινδύνευσης, συν 1 λαμβάνει υπόψη την αβεβαιότητα, τη φύση της αβεβαιότητας, και τις επιλογές αντιμετώπισής της είναι έγκαιρη, συστηματική και δομημένη ώστε να επιτυγχάνει συμβατά, συγκρίσιμα και αξιόπιστα αποτελέσματαΕΕΔΕ – 2015-11-10συμβάλλει στην αποδοτικότητα των διεργασιών, τη βέλτιστη αξιοποίηση πόρων και την αποφυγή σπατάλης πόρων βασίζεται στην έγκυρη, διαθέσιμη πληροφόρηση, σε ιστορικά δεδομένα, την εμπειρία, την αναπληροφόρηση από τα ενδιαφερόμενα μέρη, την παρατήρηση, τις προβλέψεις και την κρίση των ειδικών λαμβάνοντας υπόψη τυχόν περιορισμούς στα δεδομένα ή στα μοντέλα προσομοίωσης ή στις αποκλίσεις των απόψεων των ειδικών. Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Αρχές της διαχείρισης διακινδύνευσης, συν 3 είναι στα μέτρα του Οργανισμού, συμβαδίζει με το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον του Οργανισμού και τα χαρακτηριστικά της διακινδύνευσής τουΕΕΔΕ – 2015-11-10λαμβάνει υπόψη ανθρώπινους και πολιτισμικούς παράγοντες, αναγνωρίζοντας την γνωστική επάρκεια, τις αντιλήψεις και τις προθέσεις του προσωπικού, εντός και εκτός του οργανισμού, που μπορεί να διευκολύνουν ή να παρεμποδίζουν την επίτευξη των στόχων του Οργανισμού είναι διαφανής και χωρίς αποκλεισμούς των ενδιαφερομένων και ιδιαίτερα των υπευθύνων λήψης αποφάσεων σε όλες τις βαθμίδες του Οργανισμού. Η κατάλληλη και έγκαιρη συμμετοχή διασφαλίζει ότι η διαχείριση της διακινδύνευσης παραμένει ουσιαστική και επικαιροποιημένη και λαμβάνονται υπόψη οι απόψεις του προσωπικού για τον καθορισμό των στόχων. Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Αρχές της διαχείρισης διακινδύνευσης, συν 4 είναι δυναμική, επαναλαμβανόμενη και προσαρμοζόμενη στις αλλαγές. Καθώς εμφανίζονται εξωτερικά και εσωτερικά συμβάντα, αλλάζει το περιβάλλον και η τεχνογνωσία, ο Οργανισμός παρακολουθεί και επανεξετάζει τη διακινδύνευση, νέες διακινδυνεύσεις αναδύονται, άλλες αλλάζουν και άλλες εκλείπουνΕΕΔΕ – 2015-11-10διευκολύνει τη συνεχή βελτίωση του Οργανισμού. Οι οργανισμοί θα πρέπει να αναπτύσσουν και να εφαρμόζουν στρατηγικές για τη βελτίωση του βαθμού ωριμότητάς τους στη διαχείριση της διακινδύνευσης, παράλληλα με όλες τις άλλες πτυχές της οργάνωσής τους.Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Χαρακτηριστικά ωριμότητας Ο Οργανισμός διαθέτει αντικειμενική και πλήρη κατανόηση των διακινδυνεύσεών του.ΕΕΔΕ – 2015-11-10Οι διακινδυνεύσεις του Οργανισμού βρίσκονται εντός των καθορισμένων κριτηρίων διακινδύνευσης/ δεδομένων αναφοράς για τη σημαντικότητα και αποδοχή της διακινδύνευσης Εστίαση στη συνεχή βελτίωση της διαχείρισης της διακινδύνευσης μέσω του καθορισμού στόχων επιχειρησιακών επιδόσεων, μέσω μετρήσεων, ανασκόπησης και της επακόλουθης τροποποίησης διεργασιών, συστημάτων, πόρων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων. Η εστίαση καταδεικνύεται από την ύπαρξη σαφών στόχων επίδοσης, με τους οποίους μετράται η επίδοση του Οργανισμού και μεμονωμένων στελεχών της Διοίκησης. Η επίδοση του Οργανισμού γνωστοποιείται. Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Χαρακτηριστικά ωριμότητας, συν 1ΕΕΔΕ – 2015-11-10όλα τα μέλη του Οργανισμού έχουν πλήρη επίγνωση της διακινδύνευσης, των ελέγχων και των καθηκόντων, για τα οποία είναι υπόλογα. Κανονικά, αυτό θα πρέπει να καταγράφεται στις περιγραφές των θέσεων εργασίας, σε βάσεις δεδομένων ή σε πληροφοριακά συστήματα. Ο καθορισμός των ρόλων της διαχείρισης της διακινδύνευσης, της λογοδοσίας και των υπευθυνοτήτων θα πρέπει να είναι μέρος των προγραμμάτων ένταξης νέου ανθρώπινου δυναμικού στον Οργανισμό. Ο οργανισμός διασφαλίζει ότι το αρμόδιο προσωπικό έχει τα μέσα για την άσκηση του ρόλου του, παρέχοντάς του ή διαθέτοντας επαρκή εξουσιοδότηση, χρόνο, κατάρτιση, πόρους και δεξιότητες για την άσκηση του ρόλου τους.Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015ΕΕΔΕ – 2015-11-10Χαρακτηριστικά ωριμότητας, συν 2 υποστηρίζεται η αποτελεσματική διακυβέρνηση, ειδικότερα στη λήψη αποφάσεων στον Οργανισμό, εξετάζεται σαφώς η διακινδύνευση και εφαρμόζεται η διαχείριση της διακινδύνευσης σε κάποιο κατάλληλο βαθμό. Η θεώρηση αυτή μπορεί να καταδεικνύεται από τα αρχεία των συνεδριάσεων και αποφάσεων που καταγράφουν ρητώς τις συζητήσεις σχετικά με κάθε διακινδύνευση. Επιπλέον, θα πρέπει να είναι δυνατόν να φανεί ότι όλα τα στοιχεία της διαχείρισης της διακινδύνευσης ενυπάρχουν στις κύριες διεργασίες για τη λήψη αποφάσεων στον Οργανισμό, όπως για τη λήψη αποφάσεων κατανομής κεφαλαίων, τα σημαντικά έργα και την αναδιάρθρωση και τις οργανωτικές αλλαγές. Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015Χαρακτηριστικά ωριμότητας, συν 3ΕΕΔΕ – 2015-11-10η εξαντλητική και συχνή εξωτερική επικοινωνία με ενδιαφερόμενα μέρη και εσωτερική υποβολή αναφορών για κάθε σημαντική διακινδύνευση και για τις επιδόσεις της διαχείρισης της διακινδύνευσηςΗ κουλτούρα και θεώρηση της διαχείρισης διακινδύνευσης αντανακλάται στον προφορικό λόγο των στελεχών Διοίκησης και στα σημαντικά έγγραφα του Οργανισμού όπου χρησιμοποιείται ο όρος «αβεβαιότητα» σε συνδυασμό με τις διακινδυνεύσεις. Το χαρακτηριστικό αυτό συνήθως αντανακλάται επίσης και στις δηλώσεις της πολιτικής του οργανισμού, ιδίως σε εκείνες που σχετίζονται με τη διαχείριση της διακινδύνευσης. Κανονικά, το χαρακτηριστικό αυτό θα πρέπει να επαληθεύεται μέσω συνεντεύξεων με τα στελέχη της Διοίκησης και μέσα από αποδεικτικά στοιχεία ενεργειών και δηλώσεών τους. Πηγή: ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2015