Η αφήγηση της ιστορίας που ακολουθεί, οφείλεται στην πίεση του Νίκου Μαρσέλλου o οποίος, έχοντας κάνει την αρχή εδώ και πολύν καιρό, διηγείται κάθε λίγο είτε την εμπειρία του από την πρώτη του μέρα στο εργοτάξιο, είτε τα διάφορα λάθη του κατά την άσκηση του επαγγέλματος, είτε τις συνεντεύξεις του με τους κόκκους του τσιμέντου και των αδρανών.
Αναµνήσεις από τιµητική εκδήλωση στο ΕΜΠ το 1987
Θ. Γ. Βουδικλάρης
Πολιτικός ΜηχανικόςΗ αφήγηση της ιστορίας που ακολουθεί, οφείλεται στην πίεση του Νίκου Μαρσέλλου o
οποίος, έχοντας κάνει την αρχή εδώ και πολύν καιρό, διηγείται κάθε λίγο είτε την εµπειρία
του από την πρώτη του µέρα στο εργοτάξιο, είτε τα διάφορα λάθη του κατά την άσκηση
του επαγγέλµατος, είτε τις συνεντεύξεις του µε τους κόκκους του τσιµέντου και των
αδρανών.
Άλλωστε συµφωνώ µαζί του ότι η γνωστοποίηση τέτοιων ή άλλων εµπειριών από
συναδέλφους (µε µεγαλύτερη την υποχρέωση των µεγαλυτέρων), θα µπορούσε να
παρουσιάζει ενδιαφέρον για όλους µας.Ήταν καλοκαίρι του 1987, όταν µε κάλεσε ο καθηγητής Οπλισµένου
Σκυροδέµατος στο ΕΜΠ Θεοδ. Τάσιος και µου ανεκοίνωσε ότι σκόπευε να
οργανώσει µια εκδήλωση, µια γιορτή προς τιµήν των οµότιµων καθηγητών του
∆οµοστατικού Τµήµατος του ΕΜΠ και θα ήθελε να τους απευθύνω ένα
χαιρετισµό, ως Πρόεδρος του ΣΠΜΕ. Επρόκειτο για τους καθηγητές ∆ηµήτριο
Κορωναίο, Λεωνίδα Μπιτσάκο και Κούλη Παναγιωτουνάκο.
- Και που θα βρω τα βιογραφικά τους στοιχεία, ρώτησα, τι έφτιαξαν, τι έγραψαν,
πότε έγιναν καθηγητές και τα τοιαύτα ;
- ∆εν θα ασχοληθείς µε αυτά, µου απάντησε, αυτά θα τα πει άλλος. Εσύ θα
κάνεις µια συναισθηµατική προσφώνηση.
Φυσικά, δέχτηκα µε χαρά.
Στις 3 Ιουνίου 1987, µαζευτήκαµε σε ένα αµφιθέατρο των Κτιρίων Γκίνη, τιµώντες
και τιµώµενοι. Ο δάσκαλος πήρε πρώτος το λόγο και µίλησε για τους λόγους για
τους οποίους οργανώθηκε η εκδήλωση, τα συναισθήµατα όλων µας προς τους
δασκάλους γενικώς και τα συγκεκριµένα πρόσωπα ειδικώτερα, και την υποχρέωση
που αισθανόµαστε να τους εκφράσουµε τα συναισθήµατά µας αυτά.
Ύστερα άλλοι, παληοί µαθητές των τιµωµένων καθηγητών, ανέπτυξαν για τον
καθένα µερικά από τα βιογραφικά τους στοιχεία, διανθισµένα µε στοιχεία του
χαρακτήρα τους, συνήθειες ή αδυναµίες ή χαρίσµατα ή παραξενιές.
Πριν από µένα µίλησε ο Ανδρέας Μανής ο οποίος, αναφερόµενος στο καθηγητή
µας Τάκη Κορωναίο, έκανε µνεία της εντυπωσιακής του µνήµης, αναφέρθηκε στην
ικανότητά του να θυµάται τους µαθητές του, µε τα ελαττώµατα και τις ιδιοµορφίες
του καθενός.
Κατόπιν ήταν η δική µου σειρά. Αφού απήγγειλα το κείµενο που είχα
προετοιµάσει, κατέληξα ως εξής, απευθυνόµενος σε πρώτο πρόσωπο, απ’
ευθείας στον Τάκη Κορωναίο:
11/3«Κύριε καθηγητά, θα ήθελα να επιβεβαιώσω όσα είπε ο Ανδρέας Μανής για τη
µνήµη σας, αναφερόµενος σε ένα περιστατικό που έχει αφήσει µέσα µου την
αίσθηση ότι σας οφείλω ένα χρέος, ότι έχω την υποχρέωση να σας δώσω
εξηγήσεις και να δικαιολογηθώ, ώστε να εκλείψει (αν υπάρχει) η µεταξύ µας
παρεξήγηση.
Είχαµε γράψει την πρώτη µας γραπτή εξέταση στο καινούργιο µας µάθηµα του
µπετόν αρµέ και µας επιστρέψατε τις διορθωµένες και βαθµολογηµένες κόλλες,
για να δούµε «τι ψάρια πιάσαµε». Κοιτάζω το βαθµό και µένω αποσβολωµένος.
Μηδέν, ακέραιο, στρογγυλό µηδέν. Λέω µέσα µου: "δεν είναι καλά ο άνθρωπος"
και έρχοµαι να διαµαρτυρηθώ.
Ανοίγετε µια κόλλα χαρτί στην οποία είχατε καταγράψει τις θέσεις στις οποίες
καθόµαστε στην αίθουσα κατά τη διάρκεια της εξέτασης και µου λέτε:
- Έλα δω. Εδώ καθόσουν εσύ, εδώ καθόταν ο Α, εδώ ο Β, εδώ ο Γ, εδώ ο ∆.
Λοιπόν, αν δεις όλων αυτών τα γραπτά θα καταλάβεις ότι ένας έγραφε και µετά
µοίραζε χαρτάκια για να γράφουν και οι άλλοι. Γι’ αυτό πήρατε όλοι µηδέν, και
το πιο µεγάλο το πήρες εσύ, γιατί αν προσέξεις λίγο καλύτερα θα καταλάβεις
ότι εσύ τους µοίραζες τα χαρτάκια.
- Μα τι λέτε κύρια καθηγητά, αντέτεινα. Απλώς εµείς όλοι µαζί διαβάζαµε, όλοι
περίπου τα ίδια ξέραµε, όλοι παρόµοια γράφαµε.
- Άστα αυτά, µου είπατε και µε διώξατε.
Ύστερα από µερικά χρόνια, ως µηχανικοί πια, κάναµε τη στατική µελέτη της
Τεχνικής Σχολής Αγρινίου. Κατά τη διάρκεια της εκπόνησης η αρχιτεκτονική κάτοψη
µεγάλωνε, λόγω αυξήσεως του κτιριολογικού προγράµµατος, µέχρις ότου το
κτίριο έφτασε σε µήκος τα 42 m περίπου, αν θυµάµαι καλά.
Ο ισχύων Κανονισµός Σκυροδέµατος του 1954, επέβαλε να γίνονται αρµοί
διαστολής ανά 25 ως 35 µέτρα. Ο αρχιτέκτονας δεν ήθελε αρµό διαστολής, γιατί
θεωρούσε ότι τα διπλά υποστυλώµατα του χαλούσαν την όψη. Ούτε εµείς οι
στατικοί θέλαµε αρµό διαστολής, γιατί θα µας υποχρέωνε να επαναλάβουµε
υπολογισµούς πλαισίων, συνεχών δοκών και αντισεισµικών ελέγχων, που τότε
γίνονταν µε το χέρι και ήταν επίπονοι.
Οι ελέγχοντές µας στην Τεχνική Υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας (δεν είχε
δηµιουργηθεί ακόµα ο ΟΣΚ), ήταν συµµαθητές και φίλοι µας, αλλά ήταν
ανένδοτοι. Με κανένα τρόπο δεν δεχόντουσαν να θυσιάσουν στη φιλία την
απαίτηση του Κανονισµού, παρά τις δικές µας επικλήσεις άλλων Κανονισµών και
την παράθεση άλλων επιχειρηµάτων. Είχαµε φτάσει σε αδιέξοδο.
Ποιος θα µας λύσει το πρόβληµα; Ο Τάκης Κορωναίος ο οποίος, εκτός από
καθηγητής µας, ήταν επίσης και ∆ιευθυντής Τεχνικής Εκπαιδεύσεως στο
Υπουργείο και εποµένως εκτός από την επιστηµονική, είχε και κάποια µορφή
διοικητικής αρµοδιότητας στο αντικείµενο.
- Ποιος θα πάει να ρωτήσει ;
- Εγώ θα πάω.
22/3Πράγµατι, κλείνω ραντεβού µε τη γραµµατέα σας και έρχοµαι την καθορισµένη
µέρα και ώρα. Χτυπάω την πόρτα και µπαίνω. Κάθεστε µπροστά σε ένα µεγάλο
γραφείο, σηκώνετε το κεφάλι και µε υποδέχεστε :
- Α, εσύ είσαι, ο «χαρτάκιας».
Ύστερα από 5 ή 6 χρόνια ή και περισσότερα, θυµόσαστε το επεισόδιο και το
πρόσωπο στο οποίο είχατε χρεώσει την παράβαση.
Κύριε καθηγητά, θα ήθελα µε τη σηµερινή ευκαιρία να ρυθµίσουµε αυτή την
εκκρεµότητα, να ζητήσω συγγνώµη, αλλά και να αναπτύξω τις δικαιολογίες µου.
Κατ΄ αρχήν θα σας παρακαλούσα να θεωρήσετε ότι το αδίκηµα, ύστερα από τόσα
χρόνια, έχει παραγραφεί (φωνές από το αµφιθέατρο: ναι, ναι, έχει παραγραφεί,
χαµόγελα από τον Κορωναίο).
Κατά δεύτερο λόγο, θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι, πάντως, αυτό δεν γινόταν
εκ συστήµατος (γέλια από το αµφιθέατρο και τον Κορωναίο).
Κατά τρίτον όµως και σπουδαιότερο λόγο, θα ήθελα να αναρωτηθείτε µαζί µου: Αν
ένας νεαρός σπουδαστής, δεν είχε από τότε τη διάθεση να βοηθήσει τους
συµµαθητές του, τι πιθανότητα είχε να γίνει κάποτε ο Πρόεδρος του Συλλόγου
Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος; (σεισµός από τα γέλια στο αµφιθέατρο).
Ο Κορωναίος γελούσε µε την ψυχή του. Με αγκάλιασε όταν τελείωσε η γιορτή και
ύστερα από µερικές µέρες µου έστειλε µια σύντοµη επιστολή, µε την οποία µε
ευχαριστούσε για τη χαρά που του έδωσα και µε παρακαλούσε να του στείλω µε
ένα γραπτό σηµείωµα, όσα είχα πει.
∆εν θυµάµαι αν ανταποκρίθηκα στο αίτηµα. Αν όχι, η παραπάνω αφήγηση ας
θεωρηθεί και ως εκπλήρωση της επιθυµίας του δάσκαλου, ελπίζω να τη διαβάσει
από κει ψηλά.33/3