ÂÉÏ-ÏÉÊÏÍÏÌÉÁ ÊÁÉ ÁÑ×ÉÔÅÊÔÏÍÉÊÇ Áðü ôïí ê. ÅõÜããåëï Ëõñïýäéá, Ðñüåäñï ôïõ ÓÁÄÁÓ - ÐÅÁ ÐÜíå 30 áêñéâþò ÷ñüíéá áðü ôï 1979, üôáí ç «áóôéêÞ ìüëõíóç» åß÷å áðïêôÞóåé ìéá åðßêáéñç áßãëç. ¹ôáí ç åðï÷Þ ðïõ ôï íÝöïò ôçò ÁèÞíáò áðïôåëïýóå ôï êåíôñéêü óýíèçìá óôçí ðïëéôéêÞ áíôéðáñÜèåóç ôçò åðï÷Þò. ÊÜèå ôüóï, Ýíá êéôñéíïðñÜóéíï ðç÷ôü íÝöïò ðáãéäåõüôáí ðÜíù áðü ôï ëåêáíïðÝäéï ôçò ÁèÞíáò êáé ðñïêáëïýóå äýóðíïéá, áíçóõ÷ßá êáé ùò óõíÞèùò ðïëéôéêÝò Ýñéäåò, ü÷é ãéá ôï ðþò èá áíôéìåôùðéóèåß áëëÜ êõñßùò ãéá ôï ðïéïò èá ôï áíôéìåôùðßóåé. Ç ðïëý ðáëáéüôåñç åìðåéñßá ôïõ smog ôïõ Ëïíäßíïõ, ðïõ óå äéÜñêåéá 1 åâäïìÜäáò ôï 1952 åß÷å äïëïöïíÞóåé 4.000 áíèñþðïõò, ðñïóáíáôüëéóå ôïõò åðéóôÞìïíåò óôçí ðñïóôáóßá ôçò áôìüóöáéñáò áðü ôçí åêðïìðÞ êáé äéÜ÷õóç âëáâåñþí óùìáôéäßùí, ñõðáíôþí êáé ìïëõíôþí êáèþò êáé áðü ôéò åðáêüëïõèåò åðéâëáâåßò ÷çìéêÝò áíôéäñÜóåéò. Ïé êáèçãçôÝò ôçò ìåôåùñïëïãßáò (ÆáìðÜêáò, Ìáñéïëüðïõëïò) óôï ðáíåðéóôÞìéï Áèçíþí, ìå êýñéá âéâëéïãñáöéêÞ áíáöïñÜ óôïí äéåèíÞ ïñãáíéóìü ìåôåùñïëïãßáò WMO, îåêßíçóáí ôüôå íá åñåõíïýí ôçí åðßäñáóç ôùí êëéìáôïëïãéêþí óõíèçêþí êáé ðáñáãüíôùí óôç äéÜ÷õóç êáé äéÜäïóç ôçò áôìïóöáéñéêÞò ñýðáíóçò. ÅðåéäÞ üëá áõôÜ óõíÝâáéíáí ðÜíù áðü ôçí ðüëç, ç áíÜãêç ãéá áíÜìåéîç ôùí ðïëåïäüìùí êáé ôùí áñ÷éôåêôüíùí ðñïÝêõøå åõèÝùò êáé ðñïöáíþò.åöáñìïãÞ óôçí ÁèÞíá êáé áíáæÞôçóç óôïé÷åßùí êëéìáôïëïãéêïý ó÷åäéáóìïý. ¹ôáí ìéá åðéôõ÷çìÝíç óðïõäáóôéêÞ åñãáóßá ðïõ ôáõôü÷ñïíá áðïôÝëåóå áöïñìÞ ãéá ôçí ðñþôç óõíåñãáóßá ìïõ ìå ôï ðåñéïäéêü Ôå÷íéêÜ, üôáí äçìïóßåõóå ðåñßëçøÞ ôçò. Ï êëéìáôïëïãéêüò ó÷åäéáóìüò åßíáé äõíáôüí íá åðçñåÜóåé ôçí êáôåýèõíóç ôùí áãùãþí åîáåñéóìïý ôçò ðüëçò, ôïí ðñïóáíáôïëéóìü ôùí êôéñßùí ôéò ðåñéï÷Ýò õãéåéíÞò äéáâßùóçò, ôçí Ýëëåéøç Þ ôçí ðáñïõóßá áíèõãéåéíÞòõãñáóßáò êëð. Ãéá ðáñÜäåéãìá, åßíáé áðëÞ ëïãéêÞ ôï íá èåùñÞóïõìå üôé ç ðüëç áåñßæåôáé êáëýôåñá, üôáí ïé äñüìïé ðñïóáíáôïëßæïíôáé óôçí êáôåýèõíóç ôùí êõñßùò ðíåüíôùí áíÝìùí. Áí äå ïé äñüìïé áõôïß Ý÷ïõí êáé öõôÜ, ôüôå åìðëïõôßæïõí óå ïîõãüíï ôïí áÝñá êáé öéëôñÜñïõí ôá áéùñïýìåíá óùìáôßäéá áðü ôçí áôìüóöáéñá ôçò ðüëçò. Êáé üìùò, ç êïéíÞ ëïãéêÞ êáôáóôñáôçãÞèçêå õðïôáóóüìåíç óå äéáöïñåôéêÜ êßíçôñá: ¹ôáí ôüôå ðïõ åìåßò, ùò Áñ÷éôÝêôïíåò êáé äéïßêçóç, áðïöáóßóáìå óôï Ðáëéü ÖÜëçñï íá ïñèþóïõìå Ýíá ôåß÷ïò ïêôáüñïöùí êáôáóêåõþí þóôå íá äçìéïõñãÞóïõìå Ýíá öñÜãìá ôÝôïéï, þóôå ç ðüëç íá äõóêïëåýåôáé íá áåñéóôåß. ¹ôáí ðÜëé, üðùò óÞìåñá, ìéá ðåñßïäïò äýóêïëç ïéêïíïìéêÜ ðïõ Ýðñåðå íá êéíçèåß ç áãïñÜ êáé ç ïéêïäïìÞ åß÷å, üðùò ðÜíôá óõìâáßíåé óå ðáñüìïéåò óõíèÞêåò, ôçí ôéìçôéêÞ ôçò.Ï ê. ÅõÜãã. Ëõñïýäéáò ôï âïõçôü áðü ôá êëéìáôéóôéêÜ êáé ðñáêôéêÜ óå êÜèå õðíïäùìÜôéï íá ôïðïèåôïýìå Ýíáí øýêôç ìÝóá êáé ìéá óüìðá ôï êáôáêáëüêáéñï áð’ Ýîù, ãéáôß, üðùò üëïé ãíùñßæïõìå, ôá êëéìáôéóôéêÜ áðïâÜëëïõí èåñìü áÝñá óôïí åîùôåñéêü ÷þñï. Ïé, Ýôóé êé áëëéþò, èëéâåñïß áêÜëõðôïé Ýãéíáí áâßùôïé êáé ôï üíåéñï ôïõ êÜèå ìéêñïáóôïý ôçò ÊõøÝëçò Þôáí íá äñáðåôåýóåé óå õãéåéíüôåñï ðåñéâÜëëïí óôá âüñåéá êáé óôá íüôéá ðñïÜóôéá.ÐåñéâáëëïíôéêÜ äåäïìÝíáÔï äïëïöïíéêü "smog" ôïõ Ëïíäßíïõ Óáí óõíÝðåéá üëùí áõôþí, ç ðñþôç «ÅéóáãùãÞ óôçí ÁóôéêÞ Ìüëõíóç» (Ãéþñãïò ÓáñçãéÜííçò) åêäßäåôáé óôçí Ýäñá ôçò ðïëåïäïìßáò ôïõ ÅÌÐ ôï 1979. Áêïëïýèçóáí äéÜöïñåò óðïõäáóôéêÝò åñãáóßåò ìåôáîý ôùí ïðïßùí êáé ç «ÁóôéêÞ ìüëõíóç êáé ìéêñïêëßìá» (Éùáííßäïõ, ÊáâÜëá, Ëõñïýäéáò), ìåÔçí ßäéá åðï÷Þ, Üíèçóå ç åðåîåñãáóßá ìåôñÞóåùí. Ïé õðïëïãéóôÝò åìöáíßóèçêáí óôçí áñ÷Þ óáí main frames êáé áñãüôåñá óáí desktops, óôç äåêáåôßá ôïõ 80, äßäïíôáò ôç äõíáôüôçôá íÝùí ìáèçìáôéêþí ðñïóåããßóåùí êáé åñåõíþí êõñßùò ãéá ôçí êáôåñãáóßá ÷ñïíïóåéñþí ìåôñÞóåùí. Ðéóôåýáìå üôé ìåôñþíôáò ôçí ìüëõíóç èá ìðïñÝóïõìå íá êáèïñßóïõìå êáé ôïí ôñüðï äéÜ÷õóÞò ôçò êáé ðÝñá áðü ôç äéáðßóôùóç ôïõ ôé óõìâáßíåé, íá ìðïñÝóïõìå íá åðçñåÜóïõìå ôï ó÷åäéáóìü ôçò ðüëçò êáé ôïõ êôéñßïõ Ýôóé, þóôå íá Ý÷ïõìå êáëýôåñç ðïéüôçôá æùÞò êáé ãåíéêüôåñç ïéêïíïìßá. ÌåôñÞóáìå ëïéðüí ôç èåñìÞ íÞóï óôï êÝíôñï ôçò ÁèÞíáò, êáôáíïÞóáìå ôé èá ðåé èåñìïêñáóéáêÞ áíáóôñïöÞ êáé èåñìÞ íÞóïò êáé ôåëéêÜ êëåßíïíôáò ôá åñãïóôÜóéá êáé ôïðïèåôþíôáò êáôáëýôåò óôá áõôïêßíçôá ðåñéïñßóôçêå ôï öùôï÷çìéêü íÝöïò. Ôï îå÷Üóáìå, áëëÜ áñ÷ßóáìå óéãÜ óéãÜ íá áêïýìåÁíåìïãåííÞôñéåò óå áêôÞ ôçò ÄáíßáòÂÉÏ-ÏÉÊÏÍÏÌÉÁ ÊÁÉ ÁÑ×ÉÔÅÊÔÏÍÉÊÇ ìå ãåíéêüôåñåò Ýííïéåò üðùò marketing, ïéêïíïìßá, öéëïóïößá êáé áåéöïñßá, áíáæçôþíôáò åöáñìïãÝò ðñáêôéêÜ óå üëïõò ôïõò ôïìåßò ôïõ áíèñùðïãåíïýò ðåñéâÜëëïíôïò. Åíáò áðü ôïõò ðñþôïõò óôü÷ïõò ôçò «áåéöïñéêÞò» óõíåßäçóçò êáé óêÝøçò áðåôÝëåóå ç åíåñãåéáêÞ äéá÷åßñéóç.Ïéêïëïãéêü Ó÷ïëåßï ÐñùôïðïñéáêÝò óêÝøåéò åß÷áí êáôáãñáöåß åêåßíç ôçí åðï÷Þ, ðëçí üìùò ç ïéêïëïãßá êáé ç áåéöïñßá, ìå ôçí Ýííïéá üôé áîßæåé íá ðëçñþóåéò êÜôé ðáñáðÜíù, äçëáäÞ íá ðñïêáôáâÜëåéò ôï ôßìçìá ôïõ optimum êáé ü÷é ôï minimum ãéá ôï ìÝëëïí, äåí åß÷å áêüìç ùñéìÜóåé. Ôï öèçíüôåñï Þôáí êáé ôï ðñïôéìçôÝï. Ïé èåùñçôéêïß åðéóôÞìïíåò (scientists) åðéìÝíïõí óôçí áíáæÞôçóç ôÜóåùí, åììïíþí, ðåñéïäéêïôÞôùí êáé ôõ÷áßïõ ìÝñïõò óôéò ÷ñïíïóåéñÝò ôùí äéáöüñùí ìåãåèþí, êáôÜ êÜðïéï ôñüðï óôéò åðéóôÞìåò «ðïëõôåëåßáò», üðïõ äåí áíáæçôïýíôáé åðéôáêôéêÝò ëýóåéò áëëÜ ãåíéêþò âåëôéþóåéò, åíäåßîåéò êáé ðñïãíþóåéò ðÜóçò öýóåùò, áðü óåéóìïýò ìÝ÷ñé ðëçììýñåò. Ïé ìç÷áíéêïß üìùò, ðïõ åðéìÝíïõí íá èåùñïýí åáõôïýò åðéëõôÝò ðñïâëçìÜôùí, åñùôïôñïðïýí, åêüíôåò Üêïíôåò,Ôéò ôåëåõôáßåò äýï äåêáåôßåò, ç áåéöïñßá Ý÷åé áðïôåëÝóåé ôç ëÝîç êëåéäß ãéá ôçí ðáãêüóìéá áãïñÜ åíÝñãåéáò. Ï ôñüðïò ìå ôïí ïðïßï ç áíèñùðüôçôá óÞìåñá ðáñÜãåé êáé ÷ñçóéìïðïéåß ôçí åíÝñãåéá, ïäçãåß óå õðïâÜèìéóç êáé åîÜíôëçóç ôùí ðáãêüóìéùí ðçãþí åíÝñãåéáò ìÝóá óå ðïëý ìéêñü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá. Ç åíÝñãåéá åßíáé áðáñáßôçôç ãéá ôç æùÞ êáé ðáñüëï ðïõ ç ôå÷íïëïãéêÞ ðñüïäïò Ý÷åé êáôáóôÞóåé åöéêôÞ ôçí áîéïóçìåßùôç ìåßùóç óôï åíåñãåéáêü éóïæýãéï áíÜ ìïíÜäá ðáñáãùãÞò êáé ÷ñÞóçò ôåëéêïý ðñïúüíôïò, ç åîÜíôëçóç ôùí áðïèåìÜôùí õäñïãïíáíèñÜêùí åßíáé áíáìåíüìåíï ãåãïíüò. Ôï åñþôçìá åßíáé ðüôå èá óõìâåß. ¼ðïéá êé áí åßíáé ç áðÜíôçóç, ÷ñåéÜæåôáé íá ëçöèïýí õð’ üøç ïé óõíèÞêåò ãéá ìéá ìáêñïðñüèåóìç åêäï÷Þ õðü ôçí ðáñïýóá åíåñãåéáêÞ êáôÜóôáóç ðïõ ïäçãåß óå åðåßãïõóá áíÜãêç ãéá ðñùôïðïñéáêÝò ëýóåéò ãéá ôï ìÝëëïí ôçò ðáãêüóìéáò åíÝñãåéáò.Ï áñ÷éôÝêôïíáò êáé ç êáôáíÜëùóç ôçò åíÝñãåéáò Åñþôçìá: Ìðïñïýí ïé ìéêñÝò ïéêïíïìßåò óôçí êáôáíÜëùóç ôçò åíÝñãåéáò íá áðïôñÝøïõí ôéò ìåãÜëåò åðåíäýóåéò ðïõ áðáéôïýíôáé ãéá íá ðáñáêïëïõèÞóïõí ôçí ïëïÝíá êáé áõîáíüìåíç áðáßôçóç óå åíÝñãåéá ôçò óýã÷ñïíçò êïéíùíßáò; ÅðéóÞìùò, üëïé ëÝìå íáé. Åíóôéêôùäþò, âÝâáéá, ôï áìöéóâçôïýìå. Ðïéïé åßíáé áõôïß ðïõ èá ðåñéïñßóïõí ôéò åíåñãåéáêÝò ôïõò áðáéôÞóåéò ðñïêåéìÝíïõ íá ðåñéïñéóôïýí ïé åêðïìðÝò êáé íá óùèåß ï ðëáíÞôçò; Åìåßò èá ðåñéïñßóïõìå ôï ðåñéôôü ôïõ ðåñéôôïý; Ç Éíäßá êáé ç Êßíá åßíáé äõíáôüí íá Ý÷ïõí þñéìç áíôßäñáóç, ìç Ý÷ïíôáò ãåõôåß áêüìá ïýôå ôá áðáñáßôçôá êáôáíáëùôéêÜ áãáèÜ, ðïõ ðëïõóéüôåñåò êïéíùíßåò èåùñïýí äåäïìÝíá (ð.÷. éäéùôéêÜ áõôïêßíçôá); Ï ðïëéôéóìÝíïò êüóìïò êáé ôçí åðÝíäõóç óôéò áíáíåþóéìåò ðçãÝò èá åíèáññýíåé êáé ôçí åíåñãåéáêÞ êáôáíÜëùóç èá ðñïóðáèÞóåé íá ðåñéïñßóåé ìå ìáêñÜò áðüäïóçò åðåíäýóåéò. Áêüìá êáé ìåßùóç ãåííÞóåùí Ý÷åé ðñáãìáôïðïéÞóåé."ÐñÜóéíåò óôÝãåò" óôï ÓýíäíåûÔï åñþôçìá ðáñáìÝíåé: åßíáé äõíáôüí êáé ãéá ðüóï ÷ñüíï ìüíï ï áíåðôõãìÝíïò êüóìïò íá êáèïñßóåé ôï åíåñãåéáêü ìÝëëïí ôïõ ðëáíÞôç; Êáé, ãéá íá åíôïðéóôïýìå óôï åéäé-êü èÝìá áõôÞò ôçò åéóÞãçóçò: ÊÜôù áðü áõôü ôï ãåíéêü êëßìá ôçò ìåßùóçò ôùí åêðïìðþí, ôïõ åëÝã÷ïõ ôùí ãåííÞóåùí, ôïõ öüâïõ ãéá áõôïêáôáóôñïöÞ, ðïéüò åßíáé ï óýã÷ñïíïò êáé ìåëëïíôéêüò ñüëïò ôïõ áñ÷éôÝêôïíá; ÉóôïñéêÜ, ï áñ÷éôÝêôïíáò ðáñáìÝíåé Ýíáò ó÷åäéáóôÞò, designer, ïñáìáôéóôÞò ðïõ ìå ìïëýâé Þ ìå Ç/Õ ó÷åäéÜæåé, åðéëýåé- èåñáðåýåé áíÜãêåò, áëëÜ ôáõôü÷ñïíá áðïôõðþíåé ôçí áíèñþðéíç öéëïäïîßá, ôï êïéíùíéêü üñáìá, ôçí õðåñâïëÞ êáé ôç ìáôáéïäïîßá. ÓÞìåñá êáëåßôáé íá ðñïóáñìüóåé ôïí ðáñáäïóéáêü ôïõ ñüëï óôéò íÝåò áíÜãêåò. ¼óï êáé íá öáßíåôáé ðáñÜäïîï, ï êáëýôåñïò ôñüðïò «ðñïóáñìïãÞò» óôï ìÝëëïí åßíáé åí ìÝñåé ç óôñïöÞ óå ðáñáäïóéáêüôåñåò ðñáêôéêÝò, ëýóåéò êáé åöáñìïãÝò.Ôï Ìïõóåßï "Svarofski" óôçí Áõóôñßá Ãéá ðáñÜäåéãìá, ïé áñ÷Ýãïíåò ãíþóåéò, Ý÷ïíôáò êáôáóôåß Ýíóôéêôï, ïäçãïýóáí ôç öõëÞ óôçí åðéëïãÞ ôïõ ôüðïõ êáôïéêßáò, ç ïðïßá ðïëëÝò öïñÝò äéáöïñïðïéåßôï óå ÷åéìåñéíÞ Þ èåñéíÞ. ¼÷é ãéá ëüãïõò áíáøõ÷Þò, áëëÜ ãéá ëüãïõò åðéâßùóçò. Áëëïý Þôáí ôï «ìéôÜôï» êáé áëëïý ôï «÷åéìáäéü», áêüìá êáé ãéá ôá æþá. Ìå áíôßóôïé÷á êßíçôñá ôá ðáñáäïóéáêÜ óðßôéá Ý÷ïõí ìéêñÜ áíïßãìáôá êáé áóâåóôùìÝíïõò ôïß÷ïõò ãéá íá ðåñéïñßæïõí ôéò óõíÝðåéåò ôçò áõîçìÝíçò çëéáêÞò áêôéíïâïëßáò, åíþ ìáæåýïõí íåñü óå óôÝñíåò ãéá íá äéá÷åéñéóôïýí ôçí åðï÷éáêÞ äéáêýìáíóç ôçò âñï÷üðôùóçò. Êáé üìùò, óôçí ðñþôç Ýêèåóç ôçò ÁìåñéêÜíéêçò EPA ôï 1970, äåí ðåñéëáìâÜíïíôáé ðïëëÜ ðñÜãìáôá ðÝñáí ôùí ðáñáäïóéáêþí ìåóïãåéáêþí ãíþóåùí ðåñß çëéáóìïý, óêéáóìïý êáé åîïéêïíüìçóçò åíÝñãåéáò, åíþ óÞìåñá êÜèå ãñáììÞ ðïõ ó÷åäéÜæåôáé, ðñÝðåé íá áíôéóôïé÷åß óå õëéêü êáé ìïñöÞ, óôç óýíèåóç ôùí ïðïßùí ç åíåñãåéáêÞ ôáõôüôçôá ðñÝðåé íá åßíáé ðëåüí ðñïóåêôéêÜ åðéëåãìÝíç. Ðñüêåéôáé ãéá ìéá ðïëõäéÜóôáôç ðñïóÝããéóç óôï ó÷åäéáóìü, üðïõ ï åìâÜôçò- mod-ÂÉÏ-ÏÉÊÏÍÏÌÉÁ ÊÁÉ ÁÑ×ÉÔÅÊÔÏÍÉÊÇ ule ôçò êáôáóêåõÞò êáé ôïõ ó÷åäéáóìïý, èá ðñÝðåé íá Ý÷åé ðáñá÷èåß ìå ôçí åëÜ÷éóôç åíåñãåéáêÞ êáôáíÜëùóç êáé íá áíáðôýóóåôáé Ýôóé, þóôå íá ðñïêáëåß ôçí åëÜ÷éóôç åíåñãåéáêÞ åðéâÜñõíóç: Äåí ùöåëåß íá Ý÷ïõìå Ýíá óðßôé Üñéóôá åíåñãåéáêÜ êáé êëéìáôïëïãéêÜ ó÷åäéáóìÝíï êáé ôá õëéêÜ ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýìå óôçí êáôáóêåõÞ ôïõ íá åßíáé åíåñãïâüñá óôçí ðáñáãùãÞ ôïõò. Ðüóï ïéêïëïãéêÞ ìðïñåß íá åßíáé ìéá áíåìïãåííÞôñéá, åÜí ç åðéâÜñõíóç óôï ðåñéâÜëëïí ãéá ôçí êáôáóêåõÞ ôçò åßíáé ìåãáëýôåñç áðü áõôü ðïõ ðñáãìáôéêÜ ðñïóöÝñåé êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ïéêïíïìéêÞò æùÞò ôçò;Ç âéï- ïéêïíïìßá åßíáé Ýíá óýíïëï áðü ïéêïíïìéêÝò äñáóôçñéüôçôåò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôçí åðéíüçóç, ôçí áíÜðôõîç, ôçí ðáñáãùãÞ êáé ôçí ÷ñÞóç âéïëïãéêþí ðñïúüíôùí êáé äéáäéêáóéþí. Ðáñüëï ðïõ ïé äñáóôçñéüôçôåò áõôÝò ðáñáìÝíïõí ó÷åôéêÜ ðåñéïñéóìÝíåò, áíáðôýóóïíôáé ñáãäáßá êáé áíáìÝíåôáé óôï ìÝëëïí íá åðçñåÜóïõí óçìáíôéêÜ ôçí ïéêïíïìßá êáé ôçí êïéíùíßá, âåëôéþíïíôáò ôçí õãåßá, ôç äéáôñïöÞ, ôçí åíåñãåéáêÞ áðüäïóç, ôï ðåñéâÜëëïí, ôç âéïìç÷áíéêÞ ðáñáãùãÞ, ôçí áåéöïñßá êáé åí' ôÝëåé íá óõìâÜëïõí óôç ãåíéêåõìÝíç åõæùßá.Ìéá ïéêïëïãéêÞ ðüëç Ïé ðáñÜãïíôåò ðïõ êáèïñßæïõí ôï ñüëïóõììåôï÷Þ ôïõ áñ÷éôÝêôïíá óôç âéï- ïéêïíïìßá åßíáé ïé áêüëïõèïé: ♦♦♦Ôï óýíïëï ôùí åñùôçìÜôùí áíÜãïíôáé êáé ðáñáðÝìðïíôáé óôï ìåëëïíôéêü Õðïõñãåßï ÐåñéâÜëëïíôïò, áó÷Ýôùò åÜí âáóßìùò ìðïñïýìå íá èåùñÞóïõìå üôé áêüìá êáé áí õðÞñ÷å áõôü ôï Õðïõñãåßï, ç áðïôåëåóìáôéêüôçôÜ ôïõ äåí èá ìðïñïýóå íá åßíáé äéáöïñåôéêÞ áðü ôùí õðïëïßðùí.Ç ìÝãéóôç ïéêïëïãéêÞ áíôáðïäïôéêüôçôá üëùí ôùí êáôáóêåõþí ðïõ ó÷åäéÜæåé ï áñ÷éôÝêôïíáò óõíáñôÜôáé ìå ôç ìåßùóç ôùí åðéêßíäõíùí åêðïìðþí êáé áðïâëÞôùí, ôüóï êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ïéêïíïìéêÞò æùÞò ôïõ êôéñßïõ üóï êáé êáôÜ ôç öÜóç ôçò êáôáóêåõÞò ôïõ.ÔÝëïò, ï áñ÷éôÝêôïíáò ðñÝðåé íá óõììåôÜó÷åé èåóìéêÜ óýìöùíá ìå ôéò ãíþóåéò ôïõ, ôç óðïõäÞ ôïõ êáé ôçí åìðåéñßá ôïõ óôï ìÝñïò ôùí ìåëåôþí ðïõ ôïõ áíáëïãïýí þóôå íá åîáóöáëßæåôáé ôï áíáìåíüìåíï áðü ôçí êïéíùíßá áðïôÝëåóìá.Ôï êýêëùìá ðáñáãùãÞò ôçò ïéêïäïìÞò Óôï êýêëùìá ôçò ðáñáãùãÞò ôùí Ýñãùí, ï áñ÷éôÝêôïíáò áíáìéãíýåôáé áðü êïéíïý ìå Üëëåò åéäéêüôçôåò óôçí Ýñåõíá ãéá ôçí áíÜðôõîç ôùí ðáñáêÜôù êáôåõèýíóåùí:Ï áñ÷éôÝêôïíáò ðñÝðåé íá åããõÜôáé ôçí áóöÜëåéá êáé ôçí õãéåéíÞ ôùí ÷ñçóôþíðåëáôþí ôïõ êáèþò êáé ôçí åëÜ÷éóôç åðßðôùóç óôï öõóéêü ðåñéâÜëëïí.♦Ç ðïëéôéóôéêÞ åíáñìüíéóç ôùí êôéñéáêþí ìïñöþí óôéò ôïðéêÝò óõíèÞêåò åßíáé åðßóçò äïõëåéÜ ôïõ áñ÷éôÝêôïíá. Ï ó÷åäéáóìüò ôçò «Ýíôáîçò», ãéá íá åîáóöáëßæåôáé ç óõíÝ÷åéá, ðñÝðåé íá åßíáé óýìöùíïò ìå ôá ïñÜìáôá ôçò êïéíùíßáò. ÄéáôÞñçóç, ðñïóôáóßá êáé áíÜäåéîç ìíçìåßùí åßíáé ç êïéíùíéêÞ ðëåõñÜ ôçò âéï- ïéêïíïìßáò.Ç âéï- ïéêïíïìéêÞ äéÜóôáóç ôïõ áñ÷éôåêôïíéêïý– ðïëåïäïìéêïý ó÷åäéáóìïý ãéá ìéá âÝëôéóôç åêìåôÜëëåõóç-÷ñÞóç ôùí ðüñùí ìå óõíåßäçóç áåéöïñßáò. Áðü ôçí åêóêáöÞ ìÝ÷ñé ôçí áðïðåñÜôùóç õðÜñ÷ïõí ðïëëÝò ðåñéðôþóåéò ðïõ ç âåëôßùóç ôçò äéáäéêáóßáò ìðïñåß íá êáôáóôåß âéï- ïéêïíïìéêÜ ïñèÞ. Óôéò áíåðôõãìÝíåò ÷þñåò ôçò Åõñþðçò, åÜí ôá áíÜðéðôá, äçë. ç ðáñáãüìåíç óêüíç áðü ôçí ïéêïäïìéêÞ äñáóôçñéüôçôá, õðåñâïýí êÜðïéá üñéá, ôüôå ç áíïéêïäüìçóç ðåñéóôÝëëåôáé.Áíïé÷ôÜ åñùôÞìáôá Ôá åñùôÞìáôá ðïõ ðáñáìÝíïõí áíïé÷ôÜ åßíáé ôï (á) åÜí êáé ðùò åìöáíßæåôáé ç âéïïéêïíïìßá óôéò êõâåñíçôéêÝò ðñïôåñáéüôçôåò, (â) ôé Ý÷åé ðñáãìáôïðïéçèåß ìÝ÷ñé ôþñá, ðïéá åßíáé ôá êßíçôñá ãéá ôçí áíÜðôõîç ôçò âéï- ïéêïíïìßáò, (ã) ðïéïé åßíáé ïé áñìüäéïé ðñïò ôïýôï, (ä) ðïéåò åßíáé ïé âáóéêÝò áñ÷Ýò ìéáò ôÝôïéáò ðïëéôéêÞò, (å) ôé íïìïèåôéêü ðëáßóéï áðáéôåßôáé êáé ôÝëïò (óô) ðïéï åßíáé ôï äéåèíÝò ðåñéâÜëëïí.Ôï «çèéêüí ãÞñáò» ôïõ êôéñßïõ- Ç ìïßñá ôïõ êÜèå êôéñßïõ. Ï áñ÷éôÝêôùí ùò êïéíùíéêüò åðéóôÞìïíáò Þ áêüìç êáé ùò êïéíùíéêüò åãêëçìáôßáò ðïëëÝò öïñÝò êáôáäéêÜæåé åõñýôåñá óýíïëá íá æÞóïõí óå Ýíá êáêü ïéêéóôéêü ðåñéâÜëëïí.Ï ó÷åäéáóìüò ôçò Üíåóçò, ôçò ÷ñçóôéêüôçôáò êáé ôçò êáôïéêéóéìüôçôáò ãéá êÜèå ÷ñÞóôç, áðü ôá Üôïìá ìå åéäéêÝò áíÜãêåò ìÝ÷ñé ôá ðáéäéÜ êáé ôïõò çëéêéùìÝíïõò, óå üëåò ôéò êëßìáêåò ôïõ ó÷åäéáóìïý, áðü ôï shop mobility ìÝ÷ñé ôçí åëåýèåñç ðñüóâáóç êáé ôç ÷ñçóôéêüôçôá ôùí áíôéêåéìÝíùí ðïõ ó÷åäéÜæïíôáé êáé êáôáóêåõÜæïíôáé åßíáé âéï- ïéêïíïìéêÞ ðáñÜìåôñïò ðïõ áíåîÜñôçôá ôïõ ðüóï óôïé÷ßæåé, ç áíåðôõãìÝíç êïéíùíßá ïöåßëåé íá ôçí ðñïóöÝñåé.♦Ç óýíèåôç, ðïëõêñéôçñéáêÞ áõôÞ áíÜëõóç ïäçãåß óå íÝá áíôéìåôþðéóç ôùí «öéëéêþí ðñïò ôï ðåñéâÜëëïí», «ïéêïëïãéêþí» êáé «áåéöïñéêþí» ðñáêôéêþí. ÓÞìåñá êáèßóôáôáé áíáãêáßï ç õéïèÝôçóç ïðïéáóäÞðïôå «ëýóçò» íá åîåôÜæåôáé ôüóï áðü «áåéöïñéêÞ» üóï êáé áðü ïéêïíïìéêÞ óêïðéÜ. Åôóé ãåííéÝôáé ìéá íÝá Ýííïéá-ïìðñÝëëá, ðïõ èá ôçí áêïýóïõìå üëï êáé ðåñéóóüôåñï óôï ìÝëëïí: Ç Ýííïéá ôçò âéï-ïéêïíïìßáò.♦♦Ïé áåéöüñïò áíÜðôõîç êáé ï ðåñéâáëëïíôéêüò ó÷åäéáóìüò äåí åßíáé ìéá åðÝêôáóç ôçò áñìïäéüôçôáò ôïõ áñ÷éôÝêôïíá. ¹ôáí ðÜíôá ôï ðåäßï ôçò åðáããåëìáôéêÞò êáé êïéíùíéêÞò åõèýíçò ôïõ áñ÷éôÝêôïíá, åðïìÝíùò ç óõììåôï÷Þ ôïõ óå äñáóôçñéüôçôåò ðïõ äéÝðïíôáé áðü âéï-ïéêïíïìéêÝò áñ÷Ýò èåùñåßôáé áíáãêáßá, éäéáßôåñá áí ç óôñïöÞ óå ðáñáäïóéáêüôåñåò ðñïáéþíéåò ðñáêôéêÝò ðñïâÜëëåé ùò óçìáíôéêüò ðáñÜãïíôáò ôçò óýã÷ñïíçò âéï-ïéêïíïìßáò.Ïéêïëïãéêü Ó÷ïëåßïÂÉÏ-ÏÉÊÏÍÏÌÉÁ ÊÁÉ ÁÑ×ÉÔÅÊÔÏÍÉÊÇ ♦♦ÁíáëïãéóôÝò êáé ïéêïíïìïëüãïõò ãéá ôïí ðñïóäéïñéóìü ôïõ âÝëôéóôïõ êüóôïõò êáôáóêåõÞò.♦Ðåñéâáëëïíôïëüãïõò, ðïëåïäüìïõò êáé ðïëéôéêïýò åðéóôÞìïíåò ãéá ôïí ðñïóäéïñéóìü ôùí êïéíùíéêþí áíáãêþí.♦Ï Ðñüåäñïò ôïõ ÓÁÄÁÓ- ÐáíåëëÞíéáò ¸íùóçò Áñ÷éôåêôüíùí (ÐÅÁ), ê. ÅõÜããåëïò Ëõñïýäéáò, åßíáé Áñ÷éôÝêôùí ÅÌÐ (1981) êáé ÄéäÜêôùñ Ìç÷áíéêüò ÅÌÐ (1989). Óõììåôåß÷å óôéò åêëïãÝò ôïõ ÓÁÄÁÓÐÅÁ (ÌÜñôéïò 2008) ìå ôçí ðáñÜôáîç «ÍÝá ¸íùóç Áñ÷éôåêôüíùí» ðïõ éäñýèçêå ôï 2005. Ãéá ôçí ðñïåäñßá ôïõ ÓÁÄ ÁÓ-ÐÅÁ õðïóôçñß÷èçêå áðü ôçí ðëåéïøçößá ôùí ìåëþí ôïõ Ä.Ó. ÃåííÞèçêå óôï ÑÝèõìíï ôï 1957. Åßíáé ðáíôñåìÝíïò ìå ôçí Ëõäßá Âáìâáêåñßäïõ êáé Ý÷ïõí 4 ðáéäéÜ. Áðïöïßôçóå ôï 1981 ðñþôïò, áðü ôç ó÷ïëÞ Áñ÷éôåêôïíéêÞò ôïõ ÅÌÐ êáé ôéìÞèçêå ìå ôá âñáâåßá: 1. ×ÑÕÓÏÂÅÑÃÅÉÏ, 2. ÈÙÌÁÚÄÅÉÏ, 3. ÓÁÑËÁ. Áðü ôï 1982 Ýùò ôï 1983 ìáèÞôåõóå óôï ãñáöåßï ôïõ êáèçãçôÞ Ðáýëïõ ÌõëùíÜ (Áðïôõðþóåéò êáé Ýñåõíåò ôùí ìíçìåßùí ôïõ Áãßïõ ¼ñïõò). Ìåôáðôõ÷éáêüò Õðüôñïöïò É.Ê.Õ. êáôÜ ôï äéÜóôçìá 1983 - 1986, óôï 17ï ðñüãñáììá, ãéá ôçí åêðüíçóç ÄéäáêôïñéêÞò äéáôñéâÞò óôçí åðéóôçìïíéêÞ ðåñéï÷Þ «ÁíáóôÞëùóç êáé ðñïóôáóßá áñ÷éôåêôïíéêþí ìíçìåßùí êáé äéáôçñçôÝùí óõíüëùí». Ôï 1989 áíçãïñåýèç ÄéäÜêôùñ Ìç÷áíéêüò ôïõ ÅÌÐ (åéóçãçôÞò êáèçãçôÞò Ä. ÆÞâáò). Áíôéêåßìåíï äéáôñéâÞò Þôáí ç óýíèåóç Åðé÷åéñçóéáêïý ÌïíôÝëïõ ÅðÝìâáóçò óå ðñïâëçìáôéêÝò ðåñéï÷Ýò ôùí ðüëåùí. Ôßôëïò äéáôñéâÞò «Ðñïóôáóßá Áóôéêþí Óõíüëùí- ÈåùñçôéêÞ êáé ðñáêôéêÞ Ýñåõíá». Åßíáé åëåýèåñïò åðáããåëìáôßáò êáé êÜôï÷ïò ìåëåôçôéêïý ðôõ÷ßïõ. ÊåßìåíÜ ôïõ äçìïóéåýïíôáé óõ÷íÜ óôï ðåñéïäéêü «ÔÅ×ÍÉÊÁ» êáé óôï ðáñåëèüí óôï ðåñéïäéêü «ÊÁÔÁÓÊÅÕÁÓÔÇÓ». ¸÷åé óõããñÜøåé êáé åêäþóåé ôï âéâëßï «ÐïëéôéêÞ êáé ÅðéóôÞìç óôïí ðïëåïäïìéêü ó÷åäéáóìü» (1995) êáèþò êáé Ý÷åé åðéìåëçèåß ôçí Á´ Ýêäïóç ôïõ âéâëßïõ ôïõ Ä. ÆÞâá «Ôá ìíçìåßá êáé ç ðüëç» (1991). ¸÷åé åêðñïóùðÞóåé ôï ÔÅÅ êáé ôïí ÓÁÄÁÓ- ÐÅÁ óå äéÜöïñåò åðéôñïðÝò êáé áðïóôïëÝò.Âéïìç÷áíßá ðáñáãùãÞò ïéêïäïìéêþí õëéêþí, ðñïêáôáóêåõþí, ìç÷áíïðïßçóç êáôáóêåõÞò ê.ë.ð.Ôï Real Estate, ãéá íá êáèïñéóèåß ôï âÝëôéóôï ïéêïíïìéêü ðñüãñáììá åîüäïõ áðü ôçí êñßóç.♦¢ëëåò ìïíïäéÜóôáôåò êïéíùíéïëïãéêÜ åéäéêüôçôåò, üðùò äéáêïóìçôÝò, äéáìïñöùôÝò êïéíÞò ãíþìçò, äéáóêåäáóôÝò, ïé ïðïßïé áíáìéãíýïíôáé ìÝóù ôùí Ì.Ì.Å. êáé ìïéñáßùò äéåêäéêïýí ñüëï óôçí ðáñáãùãéêÞ äéáäéêáóßá.åìðíÝïíôáé áðü ôïõò íüìïõò ôçò öýóçò. Ïé ðñïóåããßóåéò áõôÝò äçìéïõñãïýí Ýíáí åíèïõóéáóìü óôï ÷ñÞóôç üôáí ôéò âëÝðåé óôï ÷áñôß Þ áêïýåé ðåñéãñáöÝò áðü ãïçôåõôéêïýò ïìéëçôÝò. Äåí ðñüêåéôáé ãéá åðéóôçìïíéêÞ öáíôáóßá. Åßíáé Üãíùóôï ðñïò ôï ðáñüí ðüóï åýêïëá êáé áí ç óõãêõñßá èá áíáãêÜóåé ôïí Üíèñùðï íá åðéóôñÝøåé óôç öýóç êáé íá óõíõðÜñîåé ìå æþá êáé ðïõëéÜ, Ýíôïìá êáé ôñùêôéêÜ, üðùò ôç 10åôßá ôïõ ’50 êáé íá áíáêõêëþíåé ôá õëéêÜ ðïõ êáôáíáëþíåé ìå ðáñáäïóéáêïýò ôñüðïõò, ôüôå ðïõ ç áëõóßäá ôçò åðéâßùóçò ðåñéåëÜìâáíå ôçí êüôá, ôï ÷ïßñï, ôçí êáôóßêá êáé ôçí áõëÞ ìå ôï ðåñéâüëé êáé ôá ïðùñïöüñá äÝíäñá.¼ëá ôá ðáñáðÜíù óáí äéáäéêáóßá óõíåñãáóßáò êáé óõíýðáñîçò ðñÝðåé íá åéóá÷èïýí óôçí åêðáßäåõóç êáé ìÜëéóôá áðü ôá ðñþôá óôÜäéá. ÐáñÜëëçëá, ðñÝðåé íá ÷ñçìáôïäïôçèïýí êáé íá áíáðôõ÷èïýí ðáñáäåßãìáôá ðåéñáìáôéêþí-ðéëïôéêþí êôéñßùí þóôå íá áíáðôõ÷èåß åìðåéñßá êáé ãíþóç. ÐñÝðåé íá áíáëçöèïýí ðñùôïâïõëßåò áðü êïéíïý ìå Üëëåò åéäéêüôçôåò ãéá ôç äéÜ÷õóç ôçò ãíþóçò óå åõñýôåñåò êïéíùíéêÝò ïìÜäåò.Åðáíåñ÷üìåíïé óôç äéá÷åßñéóç ôçò ðåñéâáëëïíôéêÞò ìåôáâïëÞò êáé óôï ñüëï ðïõ êáëåßôáé íá ðáßîåé ï áñ÷éôÝêôïíáò, ðñÝðåé íá áíáöåñèïýìå óôá öõôåìÝíá äþìáôá, ðïõ ôåëéêÜ äåí åßíáé ôüóï áðëÞ õðüèåóç. ÕðÜñ÷ïõí Þäç êáôáóêåõáóìÝíá ðáñáäåßãìáôá ðïõ áðÝôõ÷áí ðëÞñùò. Ç ìåí öýôåõóç äåí åõäïêßìçóå, ïé äå åîùôåñéêÝò åðéöÜíåéåò áðü îýëï áðïññüöçóáí Üëáôá êáé äçìéïýñãçóáí áíôéáéóèçôéêÞ åìöÜíéóç. ¼ôáí áõôü óõìâåß, ç êïéíÞ ãíþìç áðïãïçôåýåôáé êáé ç áåéöïñßá óôïí áñ÷éôåêôïíéêü ó÷åäéáóìü äïêéìÜæåôáé.Ç ó÷ïëÞ Êáëþí Ôå÷íþí óôç ÓéãêáðïýñçÇ áåéöïñßá óôçí áñ÷éôåêôïíéêÞ äåí ðñïóäéïñßæåôáé áðïêëåéóôéêÜ ìå standards. Åßíáé Ýíá êïéíùíéêü üñáìá ðïõ ðñÝðåé íá ìåôáöñáóôåß ìå âéï- ïéêïíïìéêïýò üñïõò. Ç ôå÷íïëïãßá, ç ðñÜóéíç áñ÷éôåêôïíéêÞ, ôï ïéêïëïãéêü óðßôé, ôï «Ýîõðíï óðßôé», ôï «öéëéêü ðñïò ôï ðåñéâÜëëïí» êáé ôï ðïëéôéêÜ ïñèü åßíáé èÝìáôá, ü÷é ãéá áíôáãùíéóìü, áëëÜ ãéá óõíÝñãåéá ìå ôéò Üëëåò åéäéêüôçôåò ìç÷áíéêþí, ðïõ ðñÝðåé íá ïäçãÞóïõí ôçí êïéíùíßá óôçí åëá÷éóôïðïßçóç ôùí ðåñéâáëëïíôéêþí åðéðôþóåùí êáé óôçí êáëýôåñç æùÞ.Ðñï÷ùñþíôáò ôþñá óå ðéï ðñáêôéêÜ èÝìáôá, ï áñ÷éôÝêôïíáò êáëåßôáé íá óõìâÜëëåé óôçí áëëáãÞ óõíçèåéþí üóïí áöïñÜ ôçí åíåñãåéáêÞ êáôáíÜëùóç, ôüóï ôïõ ìåìïíùìÝíïõ êáôáíáëùôÞ üóï êáé ôùí âéïìç÷áíéêþí äéáäéêáóéþí, ìå óôü÷ï ôçí åëá÷éóôïðïßçóç ôùí áðïâëÞôùí êáé ôç ìåãéóôïðïßçóç ôçò áíáêýêëùóçò.Ï áñ÷éôÝêôïíáò êáëåßôáé íá åßíáé ï åöåõñåôéêüò êáé ï äçìéïõñãéêüò åðáããåëìáôßáò ìåôáöñÜæïíôáò ôéò ôñÝ÷ïõóåò êïéíùíéêÝò áíÜãêåò óå ðñÜîç áëëÜ êáé ïñáìáôéæüìåíïò ôï ìÝëëïí ãéá ôéò åðüìåíåò äåêáåôßåò. Åî’ Üëëïõ, ç áñ÷éôåêôïíéêÞ óêÝøç åßíáé êáô’ åîï÷Þí óõíèåôéêÞ, óå Ýíáí êüóìï ãåìÜôï ðåñéïñéóìïýò êáé áíôéöÜóåéò.Êôßñéá- äÝíôñá- áíáêýêëùóçÃíùñßæïõìå üôé ðñÝðåé íá îåêáèáñéóôïýí áêüìç ðïëëÜ ðñÜãìáôá êáé ðñÝðåé íá äïõëÝøïõìå þóôå ç áåéöïñßá íá áðïôåëÝóåé åèíéêü ðñïóáíáôïëéóìü. Ç äéáôýðùóç ìéáò åèíéêÞò ðïëéôéêÞò ãéá ôçí ðñÜóéíç áñ÷éôåêôïíéêÞ óôá ðëáßóéá ôçò âéï- ïéêïíïìßáò åßíáé óôïõò Üìåóïõò óôü÷ïõò ôçò ÐáíåëëÞíéáò ¸íùóçò Áñ÷éôåêôüíùí.Óôéò ìÝñåò ìáò óçìáôïäïôåßôáé ó÷åäéáóôéêÜ Ýíáò ðïéçôéêüò íáôïõñáëéóìüò. Ìéá åðéóôñïöÞ óôç öýóç. ÐáñÜëëçëá ìå ôá «Ýîõðíá êôßñéá», üðïõ üëá ãßíïíôáé áõôüìáôá, ðáñÜãåôáé ìéá öýôåõóç óôïõò ôïß÷ïõò êáé óôá äþìáôá ôüóï óôá ÷áñôéÜ üóï êáé óå áñêåôÜ êáôáóêåõáóìÝíá ðáñáäåßãìáôá ðïõ