Απαιτείται πιστοποίηση για τα ξύλινα κουφώματα;

CE: δύο γράμματα, μια απλή συντομογραφία της γαλλικής φράσης «Communauté Εuropéenne» (Ευρωπαϊκή Κοινότητα) που έχουν προκαλέσει αρκετά προβλήματα και απορίες στην Ευρωπαϊκή και ιδιαίτερα στην Ελληνική αγορά.

Μετά την τελευταία παράταση για ένα έτος ακόμα, η σήμανση CE για τα παράθυρα και τις εξωτερικές πόρτες είναι υποχρεωτική, για όλες τις χώρες-μέλη της Ε.Ε. από την 01/02/2010. Η βάση για τη σήμανση CE είναι η ευρωπαϊκή οδηγία για τα δομικά υλικά 89/106/EEC και το εναρμονισμένο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 14351-1, που ισχύει για όλα τα παράθυρα και τις εξωτερικές πόρτες, ανεξάρτητα από τον τύπο τους (π.χ. τοξωτά, με φεγγίτες) και του υλικού κατασκευής τους (αλουμίνιο, συνθετικό, ξύλο). Εξαιρούνται τα προϊόντα με απαιτήσεις προστασίας έναντι φωτιάς ή καπνού.

Η σήμανση CE είναι ένα «Διαβατήριο» που επιτρέπει στα σημανθέντα προϊόντα την ελεύθερη διακίνηση και πώλησή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Με τη σήμανση αυτή δηλώνεται ότι πληρούνται οι απαιτήσεις και προδιαγραφές που έχουν τεθεί από την ΕΕ. Η σήμανση CE αποδεικνύει τη συμμόρφωση του προϊόντος με τις ευρωπαϊκές οδηγίες.

Η σήμανση CE δεν δίνεται από κάποιον Φορέα ή Υπηρεσία. Ο Κατασκευαστής (που στα ξύλινα κουφώματα είναι συνήθως και Παραγωγός του Συστήματος) και μόνον αυτός είναι υπεύθυνος να την τοποθετήσει στα προϊόντα που κατασκευάζει, υπογράφοντας μια Δήλωση Συμμόρφωσης, η οποία προϋποθέτει εκ μέρους του τις ακόλουθες ενέργειες:

1.    Την σύνταξη Τεχνικού Εγχειριδίου που  περιλαμβάνει την Αρχική Δοκιμή Τύπου (ITT=Initial Type Test), ώστε να καθορισθούν οι προδιαγραφές των προϊόντων και οι τιμές απόδοσης για κάποιες ιδιότητές του, που απαιτούνται από το εναρμονισμένο πρότυπο.

2.    Την εφαρμογή και τήρηση ενός Συστήματος Ελέγχου Παραγωγής στο Εργοστάσιο (ΕΠΕ=FPC=Factory Production Control) στην επιχείρησή του, που εξασφαλίζει ότι όλα τα παραγόμενα προϊόν διατηρούν όλα τα χαρακτηριστικά του δείγματος που διεξήλθε επιτυχώς την αρχική δοκιμή ITT και ότι τηρούνται οι προδιαγραφές του Τεχνικού Εγχειριδίου.

Σύμφωνα με το εναρμονισμένο πρότυπο, επιτρέπεται οι αρχικές μετρήσεις (ΙΤΤ) να μεταβιβασθούν από τον Παραγωγό του Συστήματος (π.χ. στον κλάδο του αλουμινίου και του συνθετικού κουφώματος μπορεί να είναι οι Διελάσεις) στους Κατασκευαστές, οι οποίοι θα πρέπει να κατασκευάζουν τα προϊόντα τους σαν ακριβή αντίγραφα του πρωτοτύπου του Παραγωγού του Συστήματος. Στα ξύλινα κουφώματα θα μπορούσε να είναι ένας σύνδεσμος ή μια ομάδα Παραγωγών, διαφορετικά πρέπει ο κάθε ένας να διεξάγει τις δικές του μετρήσεις.

Τα παράθυρα και οι εξωτερικές πόρτες ανήκουν στο Σύστημα Συμμόρφωσης 3, που σημαίνει ότι οι Αρχικές Μετρήσεις Τύπου (ITT) πρέπει να γίνουν σε κοινοποιημένο φορέα (π.χ. ift Rosenheim κ.α.) ενώ το FPC το εφαρμόζει με ευθύνη του ο Κατασκευαστής.

Το πρότυπο απαιτεί από τον Κατασκευαστή να κάνει δηλώσεις για 7 βασικές (τυποποιημένες) ιδιότητες:

Ανεμοδιαπερατότητα

Υδατοστεγανότητα

Αντοχή σε ανεμοπίεση

Υδατοστεγανότητα σε καταρρακτώδη βροχή

Θερμομόνωση (Συντελεστής Θερμοδιαπερατότητας Uw)

Ηχομόνωση

Διαφυγή επικίνδυνων ουσιών (από εσωτερική πλευρά)

Ο Κατασκευαστής λοιπόν πρέπει να «κάνει δηλώσεις» για τις ανωτέρω ιδιότητες, που σημαίνει ότι πρέπει να δηλώσει ή μια τιμή μέτρησης ή npd (non performance declared=καμία δηλωμένη μέτρηση). Είναι όμως υποχρεωμένος να δηλώσει τιμή μέτρησης για τις ιδιότητες που απαιτεί η νομοθεσία της χώρας που θα διακινηθούν.

Στην Ελλάδα, με βάση τον ΚΕΝΑΚ, είναι υποχρεωτική η θερμομόνωση με απαίτηση για ελάχιστη τιμή του συντελεστή θερμοδιαπερατότητας (Uw).

Από τα προαναφερθέντα είναι φανερό ότι η σήμανση CE δεν είναι σήμα ποιότητας αλλά αποσκοπεί στην πληροφόρηση του Καταναλωτή για συγκεκριμένες αποδόσεις και ιδιοτητες του προϊόντος που αγοράζει.

Η δεύτερη απαίτηση του προτύπου είναι η εφαρμογή και τήρηση από τον Κατασκευαστή ενός Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου Παραγωγής (FPC) στην εταιρεία του.

Το FPC είναι ένα σπουδαίο εργαλείο, ώστε η επιχείρηση να διασφαλίζει συνεχώς την ποιότητα των προϊόντων της, όχι μόνο στη ροή της παραγωγής, αλλά και στις προμήθειες και παραγγελίες. Εδώ πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο ότι όλες αυτές οι διαδικασίες πρέπει να είναι τεκμηριωμένες, να καταγράφονται σε αρχεία και να είναι ιχνηλάσιμες.

Όσες εταιρίες εφαρμόζουν Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας (ΣΔΠ) σύμφωνα με το πρότυπο ISO 9001 είναι εύλογο να το προσαρμόσουν στις απαιτήσεις του FPC. Είναι βασικό να περιγράφονται επαρκώς οι απαιτούμενες προδιαγραφές των προϊόντων, τα σημεία και η συχνότητα των ελέγχων, ώστε να διασφαλίζεται ότι όλα τα παραγόμενα προϊόντα έχουν τις επιδόσεις που έχουν δηλωθεί στη Δήλωση Πιστότητας (Συμμόρφωσης) CE.

Οι απαιτήσεις σε σχέση με το FPC καθορίζονται στο εκάστοτε ισύον εναρμονισμένο πρότυπο προϊόντος (π.χ. ΕΛΟΤ EN 14351-1, παρ. 7.3).

Συνοψίζοντας:

1.       Η Σήμανση CE είναι δεσμευτική για Παράθυρα, Πόρτες, Εξώθυρες, Πετάσματα όψεως, Καλύμματα/Προστασίες και Τζάμι. Αποβλέπει στην πληροφόρηση του καταναλωτή και δεν είναι σήμα ποιότητας.

2.       Με τη Σήμανση CE τα προϊόντα διακινούνται ελεύθερα στην Ευρώπη.

3.       Με τη Σήμανση CE οι αποδόσεις των ιδιοτήτων των προϊόντων είναι συγκρίσιμες.

4.       Οι ελάχιστες επιδόσεις του προϊόντος ρυθμίζονται σε εθνικό επίπεδο.

5.       Με τη Δήλωση Συμμόρφωσης ο Κατασκευαστής δεσμεύεται για τις αποδόσεις του προϊόντος.

6.       Τα δύο βήματα για τη Σήμανση CE είναι το ITT (Τεχνικό Εγχειρίδιο – Αρχικές μετρήσεις) και το FPC (Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου Παραγωγής)

Ποιος είναι ο κατάλληλος χρόνος τοποθέτησης ξύλινων κουφωμάτων;

Τα ξύλινα κουφώματα τοποθετούνται μετά το σοβάντισμα και την τοποθέτηση των δαπέδων ενώ χρειάζεται προσοχή στην επιλογή των καιρικών συνθηκών καθώς ως γνωστό και κατά την τοποθέτηση αντενδείκνυται το υγρό κλίμα.

Ποιος είναι ο μέσος όρος ζωής των κουφωμάτων;

Ο μέσος όρος ζωής των κουφωμάτων είναι 30-50 χρόνια, διάστημα που μεταβάλλεται ανάλογα με τη συντήρηση. Το σουηδικό ξύλο έχει αρκετά μικρότερο χρόνο ζωής από τα υπόλοιπα είδη ενώ το ιρόκο και το κόντρα-πλακέ θαλάσσης μπορούν να διατηρηθούν σε καλή κατάσταση ακόμη και για διάστημα μεγαλύτερο των 100 ετών.

Πως μπορούν να αποφευχθούν τα προβλήματα στεγανότητας στα κουφώματα;

Τα εξωτερικά κουφώματα πρέπει να καλύπτουν τις ανάγκες υδατοστεγανότητας και ανεμοστεγανότητας. Όπως είναι γνωστό, το νερό και ο αέρας εισχωρούν από τους αρμούς των κουφωμάτων στον εσωτερικό χώρο καθιστώντας τις εγκοπές συναρμογής κάσας-φύλλου, τους αρμούς κάσας-τοίχου και τις θέσεις συναρμογής υαλοπίνακα και πλαισίου τα πιο ευπαθή σημεία. Βασική προϋπόθεση αποφυγής προβλημάτων στεγανότητας είναι η αρχική κατασκευή του κουφώματος.

Σημαντικό ρόλο παίζει ο τρόπος σύνδεσης (μόρσα) ή η κατασκευή καταλλήλων εγκοπών συναρμογής (σε ξεμορσαριστό). Αλλοι τρόποι ενίσχυσης της στεγανότητας του κουφώματος είναι η χρήση ελαστικών παρεμβυσμάτων στις εγκοπές συναρμογής κάσας-φύλλου και οι στεγανοποιητικοί στόκοι οι οποίοι πρέπει να ανανεώνονται.

Για καλύτερα αποτελέσματα είναι δυνατή και η λήψη έμμεσων μέτρων, όπως είναι η τοποθέτηση των κουφωμάτων σε εσοχή ή η προστασία τους με μαρκίζες και στέγαστρα.

Ποιες είναι οι κυριότερες αιτίες φθοράς των κουφωμάτων;

Τα κουφώματα εκτός από τους εξωγενείς παράγοντες όπως είναι η υγρασία, ο ήλιος και τα ξυλοφάγα έντομα, παρουσιάζουν βλάβες που οφείλονται κυρίως στην κακή ποιότητα της κόλλας, στις μικρές διατομές ξύλου, στην ακαταλληλότητα του ξύλου, στην κακή ποιότητα χρωμάτων και φυσικά στην κακή συντήρηση.

Τα περισσότερα κουφώματα φθείρονται και αχρηστεύονται εξαιτίας του κακού μηχανισμού ανοίγματος και των εξαρτημάτων.

Αν χαλάσει το πόμολο ή ο μηχανισμός εφαρμογής κάσας και φύλλου, δημιουργούνται προβλήματα στεγανότητας και για το λόγο αυτό απαιτείται ιδιαίτερη έμφαση στην κατασκευή του κουφώματος και των μηχανισμών εφαρμογής.

Ποιο είδος ξυλείας ταιριάζει περισσότερο για εσωτερική χρήση και ποιο για εξωτερική;

Για εσωτερική χρήση χρησιμοποιείται κυρίως το μασίφ Pich Pine, όλοι οι τύποι του ημιμασίφ (κυρίως από δρυ), το σουηδικό, η οξιά και η δρυς.

Για εξωτερική χρήση χρησιμοποιείται το κόντρα-πλακέ θαλάσσης που είναι πιο ανθεκτικό, το ιρόκο, το teak, το niagon, το κοκκινόξυλο το extra σουηδικό και φυσικά οι διάφοροι τύποι μασίφ.

Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι για εξωτερική χρήση προτιμούνται τα σκληρότερα υλικά (και ακριβότερα) ενώ για εσωτερική χρήση μπορεί να χρησιμοποιηθεί πιο φθηνή ξυλεία.