Το «έτοιμο σκυρόδεμα» δεν είναι «έτοιμο» !

Παρουσίαση του Νίκου Μαρσέλλου (πάντα με τα μοναδικά του σκίτσα … εννοείται) στο 19ο Ελληνικό Συνέδριο Σκυροδάματος (Θεσσαλονίκή, Νοέμβριος 2024)

Ποιες άλλες ιδιότητες του σκυροδέματος έχουν ενδιαφέρον;

Η διαπερατότητα και η αντοχή στις συνθήκες του περιβάλλοντος παρουσιάζουν επίσης σημαντικό ενδιαφέρον για τις κατασκευές σκυροδέματος. Το μέτρο ελαστικότητας, η αντοχή σε εφελκυσμό, η συστολή ξηράνσεως και η διαστολή από διαβροχή είναι μερικές από τις άλλες ιδιότητες που επηρεάζονται από την τιμή της θλιπτικής αντοχής. Σε ειδικές περιπτώσεις υπάρχουν και άλλες ενδιαφέρουσες ιδιότητες, όπως η αντοχή στη φωτιά, η αντοχή στην απότριψη, η θερμική αγωγιμότητα, οι οποίες μπορεί να έχουν ή να μην έχουν σχέση με την τιμή της αντοχής σε θλίψη.

Το σύνολο των ενδιαφερουσών ιδιοτήτων του σκυροδέματος δεν εξαντλείται με τις προαναφερθείσες.

Η αντοχή σε θλίψη είναι ή μόνη αντοχή του σκυροδέματος που μας ενδιαφέρει;

: Όχι. Στις αρχές της αναπτύξεως του σκυροδέματος, η αντοχή του σε θλίψη μονοπωλούσε το ενδιαφέρον και έγινε φυσιολογικά η βάση καταγραφής των αποτελεσμάτων της έρευνας και της εμπειρίας. Αλλά όσο η χρήση του σκυροδέματος προχωρούσε στα οδοστρώματα, η αντοχή του σε κάμψη απέκτησε σημαντικό ενδιαφέρον που αναπτύσσεται συνεχώς στον τομέα αυτόν.

Η δοκιμή καθίσεως, πόσο καλά προσδιορίζει τη συνεκτικότητα ή την εργασιμότητα του σκυροδέματος;

Το αποτέλεσμα από τη μέτρηση της καθίσεως δεν συνιστά απόλυτο μέγεθος προσδιορισμού της συνεκτικότητας ή της εργασιμότητας. Ένα μίγμα με τραχέα χονδρόκοκκα αδρανή και ένα μίγμα με μεγάλη αναλογία σε άμμο, μπορούν να έχουν την ίδια κάθιση αλλά να διαφέρουν πολύ σε συνεκτικότητα και εργασιμότητα. Η δοκιμή καθίσεως είναι χρήσιμή ως ένδειξη συνεκτικότητας και εργασιμότητας για τη σύγκριση μιγμάτων με τα ίδια (περίπου) χαρακτηριστικά.

Όταν η σύνθεση του μίγματος (αναλογία τσιμέντου και αδρανών) δεν αλλάζει, η δοκιμή καθίσεως δίνει μια καλή εκτίμηση για πιθανές αλλαγές στη συνεκτικότητα. Όταν τα υλικά ζυγίζονται με ακρίβεια, η μεταβολή της καθίσεως, κατά την εξέλιξη των εργασιών, δείχνει είτε ενδεχόμενη αλλαγή στη διαβάθμιση των αδρανών, είτε διαφοροποίηση στην ποσότητα του νερού, είτε μεταβολή της περιεκτικότητας σε αέρα.

Από αυτή την άποψη, η δοκιμή καθίσεως μπορεί να αποτελέσει μια καλή βάση ελέγχου.

Ποιες είναι οι σπουδαιότερες απαιτήσεις που έχουμε από τα αδρανή;

Κατ’ αρχήν να έχουν μηχανική αντοχή. Ακόμα μεγαλύτερη σημασία έχει να είναι χημικώς ανενεργά στις συνθήκες στις οποίες θα εκτεθούν. Στοιχεία χημικώς ενεργά με τα χρησιμοποιούμενα αδρανή θα καταστούν αβλαβή αν χρησιμοποιηθεί τσιμέντο του οποίου η περιεκτικότητα σε αλκάλια είναι αισθητά χαμηλότερη από 0,6% ή, ακόμα καλύτερα, κάτω από 0,4%, εκτός αν ένα ποσοστό 15% τουλάχιστον του βάρους του τσιμέντου έχει αντικατασταθεί από ποζολάνη, η οποία έχει την ικανότητα να εμποδίζει την εξέλιξη της αλκαλοπυριτικής αντίδρασης.

Τι είναι το αυτοσυμπυκνούμενο σκυρόδεμα;

Πρόκειται για συνθέσεις σκυροδέματος υψηλής ρευστότητος, με καθιση >22 cm ή εξάπλωση > 65-75 cm, οι οποίες περιέχουν ρυθμιστές ιξώδους, υψηλό ποσοστό φίλλερ κλπ, που εμποδίζουν την απόμιξη και τις διατηρούν συνεκτικές ιδιότητες. Ο μέγιστος κόκκος των αδρανών είναι συνήθως 2-14 mm (γαρμπιλομπετόν), η χαρακτηριστική αντοχή C25/30-C30/37 και η περιεκτικότητα σε τσιμέντο >350 kg/m3.

Λόγω της υψηλής ρευστότητος το αυτοσυμπυκνούμενο σκυρόδεμα ασκεί μεγαλύτερες πιέσεις στα κατακόρυφα στοιχεία των καλουπιών από ότι το συνήθες σκυρόδεμα, τα οποία ως εκ τούτου πρέπει να είναι περισσότερο ανθεκτικά και άκαμπτα.

Πόσος είναι ο μέγιστος χρόνος από την παραγωγή μέχρι την διάστρωση του Ετοίμου Σκυροδέματος;

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρότυπο ΕΛΟΤ 346, ο μέγιστος χρόνος, από την προσθήκη του νερού στο μίγμα στο παρασευαστήριο μεχρι την ολοκλήρωση της διάστρωσης και συμπύκνωσης του σκυροδέματος, ορίζεται σε 1 ½ ώρα, εκτός εάν έχει προστεθεί επιβραδυντικό πρόσμικτο, οπότε αυξάνεται κατά 20′ λεπτά.

Επισήμανση: Τόσο το ΕΛΟΤ 346, όσο και ο ΚΤΣ-97, είναι αρκετά παλαιά τεχνικά κανονιστικά κείμενα. Από την εποχή της σύνταξής τους έχουν επέλθει σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις στα πρόσμικτα (admixtures) του σκυροδέματος και σήμερα υπάρχει η δυνατότητα ελεγχόμενης διατήρησης της εργασιμότητος του σκυροδέματος κατά μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, ο χρόνος “χρήσεως” του νωπού σκυροδέματος θα πρέπει να τεκμηριώνεται από την μελέτη συνθέσεώς του.

Ποιά είναι η ελάχιστη επιτρεπόμενη θερμοκρασία σκυροδέτησης τον χειμώνα;

Η θερμοκρασία του περιβάλλοντος δεν πρέπει να είναι χαμηλότερη από +5 °C, η δε θερμοκρασία του σκυροδέματος πρέπει να υπερβαίνει τους 10 – 13 °C αναλόγως μεγέθους κόκκων των αδρανών  [§12.8.5/ΚΤΣ-97]. Απαιτείται περαιτέρω προστασία.

Βλέπε σχέδιο ΕΛΟΤ 515 και Τεχνική Οδηγία 1 – ΣΠΜΕ.

Ποιά είναι η μέγιστη επιτρεπόμενη θερμοκρασία του σκυροδέματος κατά την διάστρωσή του;

Η θερμοκρασία του αναμίγματος δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 32 °C [§12.9.1, ΚΤΣ-97].

Περισσότερα αναφέρονται στο άρθρο “Τυποποιημένα υπομνήματα σχεδίων ξυλοτύπων … για κάθε ενδεχόμενο” που έχει αναρτηθεί στο www.e-archimedes.gr

Ποιά είναι η ελάχιστη περιεκτικότητα του σκυροδέματος σε τσιμέντο σε “παραθαλάσσιο” περιβάλλον;

Κατά τον §12.7.1, ΚΤΣ-97 τουλάχιστον 330 kg/m3 για απόσταση του έργου έως 1,0 km από την παραλία. Κατά το ΕΛΟΤ ΕΝ 206-1 οι απαιτήσεις θα διαφοροποιηθούν όταν το Πρότυπο τεθεί σε εφαρμογή στη χώρα μας.