Απαιτήσεις σήµανσης CE των παραγοµένων δοµικών µεταλλικών κατασκευών 1Άρθρο του Ανδρέα ΤζόγιουΣήµερα, η βιοµηχανία δοµικών κατασκευών βρίσκεται αντιµέτωπη µε µία από τις πιο σηµαντικές αλλαγές και προκλήσεις της δεκαετίας, καθώς η σήµανση CE τόσο των δοµικών υλικών όσο και των δοµικών κατασκευών καθίσταται πλέον υποχρεωτική τόσο σε όλα τα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), όσο και στον Ευρωπαϊκό Οικονοµικό Χώρο. Ως εκ τούτου η σήµανση µε CE θα αποτελεί πλέον "διαβατήριο" για την παραγωγή και την ελεύθερη διακίνηση ∆οµικών Προϊόντων & Κατασκευών εντός της ΕΕ.Μέσω του Κανονισµού 305/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της ΕΕ που εκδόθηκε την 9η Μαρτίου 2011, για τη θέσπιση εναρµονισµένων όρων εµπορίας προϊόντων του τοµέα των δοµικών κατασκευών και για την κατάργηση της οδηγίας 89/106/ΕΟΚ του Συµβουλίου, καθορίζεται ως υποχρεωτική και δεσµευτική σε πανευρωπαϊκό επίπεδο η εφαρµογή του Ευρωκώδικα 3 – καθώς και η ένταξη όλων των απαιτήσεων αυτού του σε όλους τους εθνικούς οικοδοµικούς κανονισµούς. Σύµφωνα µε τον Ευρωκώδικα 3, στον οποίο καθορίζονται οι απαιτήσεις που αφορούν τον σχεδιασµό δοµικών κατασκευών από χάλυβα και αλουµίνιο, εφαρµόζονται υποχρεωτικά τα εναρµονισµένα πρότυπα EN ISO 1090 1-3 «∆οµικές µεταλλικές κατασκευές από χάλυβα και αλουµίνιο» και το ΕΝ ISO 3834 «Ποιοτικές απαιτήσεις για συγκόλληση µε τήξη µεταλλικών υλικών», καθώς και πλήθος άλλων προτύπων τα οποία και αντικαθιστούν πλήρως όλους τους προϋπάρχοντες Κανονισµούς και όλα τα άλλα πρότυπα που ίσχυαν µέχρι σήµερα σε όλες τις χώρες της ΕΕ - µηδεµιάς εξαιρουµένης.1Ο Ανδρέας Τζόγιος, είναι Μηχανολόγος Μηχανικός TEE, BSc, Μηχανικός Συγκολλήσεων MSc, CEng SenMIMechE, Μηχανικός Ποιότητας (WI), Σύµβουλος Ποιότητας και Σύµβουλος Ανάπτυξης Επιχειρήσεων µε πολυετή εµπειρία και τεχνογνωσία στην Τεχνολογία των Συγκολλήσεων, των Τεχνικών Επιθεωρήσεων και των Μεταλλικών Κατασκευών καθώς και στην ανάπτυξη και υποστήριξη δοµηµένων Συστηµάτων Ποιότητας σύµφωνα µε τις απαιτήσεις των Προτύπων ISO 1090, ISO 3438, ISO 9001 κλπ , Ελεύθερος επαγγελµατίας και ∆ιευθύνων Σύµβουλος της UniCon AMS ΕΠΕ – unicon@tee.gr.1/5Σύµφωνα δε µε τα πρότυπα EN ISO 1090 και EN ISO 3834 προβλέπεται επίσης η πιστοποίηση κάθε επιχείρησης από έναν ανεξάρτητο και διαπιστευµένο φορέα πιστοποίησης. Ενώ η σήµανση CE για όλα τα ∆οµικά Υλικά, βιοµηχανικά εξαρτήµατα και προϊόντα που αναφέρονται σε εναρµονισµένα πρότυπα ή συµφωνούν µε µία Ευρωπαϊκή Τεχνική Αξιολόγηση θα είναι υποχρεωτική απαίτηση από την 1η Ιουλίου 2013, ένα χρόνο µετά και συγκεκριµένα από την 1η Ιουλίου του 2014 θα είναι επίσης υποχρεωτική και η σήµανση CE για όλες τις Παραγόµενες ∆οµικές Μεταλλικές Κατασκευές, και στην Ελλάδα. Αυτό αποτελεί γεγονός ιδιαιτέρας σηµασίας τόσο για τους µηχανικούς, όσο και για τους εργολάβους και κατασκευαστές δοµικών µεταλλικών κατασκευών και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή στις ενέργειες προσαρµογής και συµµόρφωσης από τώρα στις επιβαλλόµενες νέες νοµοθετικές υποχρεώσεις. Τα µέτρα που θα πρέπει να λάβει ο τοµέας των µεταλλικών κατασκευών µε στόχο την επίτευξη της σήµανσης CE είναι πολλά, αλλά ίσως το πιο σηµαντικό στοιχείο είναι ότι άµεσα όλος ο τοµέας των κατασκευών θα πρέπει να ξεκινήσει να ενηµερώνεται µε στόχο την σταδιακή συµµόρφωση του ως προς τις απαιτήσεις του νέου Κανονισµού Προϊόντων ∆οµικών Κατασκευών, γνωστό επίσης και ως Construction Products Regulation - CPR, ο οποίος και αποτελεί την βάση του νέου νοµοθετικού καθεστώτος συµµόρφωσης. Συγκεκριµένα σηµειώνεται ότι στο πλαίσιο τόσο της εφαρµογής όσο και της διατήρησης της πιστοποίησης επιχειρήσεων οι οποίες είτε είναι πιστοποιηµένες, είτε πρόκειται να πιστοποιηθούν σύµφωνα µε το ISO 9001, η εφαρµογή των όσων αναφέρονται στο παρόν είναι υποχρεωτική (mandatory). Η διαδικασία συµµόρφωσης είναι απλή αλλά χρονοβόρα και ως εκ τούτου ο χώρος όχι µόνο του χάλυβα και των σιδηροκατασκευαστών, αλλά και του αλουµινίου και των αλουµινοκατασκευαστών θα πρέπει να κάνει από τώρα αρκετή πρόοδο έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η κανονικός εφοδιασµός µε δοµικές µεταλλικές κατασκευές από διαπιστευµένες πηγές. Σηµειώνεται ότι αρκετά από τα ∆οµικά Προϊόντα έχουν ήδη την σήµανση CE, όλοι δε οι προµηθευτές προϊόντων από χάλυβα, όπως χαλύβων ανοιχτών διατοµών, σωλήνων, κοιλοδοκών, ελασµάτων, κλπ δοµικών υλικών σύσφιξης, τα προϊόντα τους θα πρέπει να έχουν συµµορφωθεί ως προς τις νοµοθετικές απαιτήσεις και τα προϊόντα τους να φέρουν σήµανση CE καθ’ όσον η προθεσµία της 1ης Ιουλίου του 2013 πλησιάζει.2/5Στο πλαίσιο συµµόρφωσης µε τους νέους υποχρεωτικούς κανονισµούς, όλες οι µεταλλικές δοµικές κατασκευές που θα παραδίδονται στα εργοτάξια θα πρέπει να φέρνουν επίσης σήµανση CE. Σηµειώνεται ότι µόνο εργολάβοι σιδηρών κατασκευών που ανήκουν σε µια Κατηγορία – Κλάση Εκτέλεσης (Execution Class) ανάλογης µε εκείνη που απαιτείται για κάθε συγκεκριµένο έργο θα µπορούν να συµµετέχουν τόσο σε εθνικούς και διεθνείς µειοδοτικούς διαγωνισµούς όσο και στην κατασκευή και την ανέγερση δοµικών µεταλλικών κατασκευών δηµόσιων και ιδιωτικών τεχνικών έργων.Οι ευθύνες των Μηχανικών για την εφαρµογή του CΡR που σχετίζονται µε την σήµανση CE κάθε µεταλλικού έργου είναι πάρα πολύ µεγάλες και σοβαρές, καθοριζόµενες τόσο στην µελέτη, όσο στην κατασκευή, την ανέγερση και την επίβλεψη κάθε έργου. Κατά την µελέτη κάθε έργου ο Μηχανικός εκτός από τον καθορισµό όλων των κατασκευαστικών στοιχείων και των λεπτοµερειών του έργου, είναι ο µόνος κύριος αρµόδιος και υπεύθυνος να προσδιορίσει την απαιτούµενη ποιότητα της κατασκευής, καθορίζοντας από τα χαρακτηριστικά του έργου - µε βάση την επικινδυνότητα, την χρήση, την παραγωγή και την εκτέλεση αυτού, σε ποιά από τις τέσσερεις απαιτούµενες Κλάσεις Εκτέλεσης (Execution Class - EXC1, EXC2, EXC3 και EXC4), εντάσσεται το κάθε έργο. Τα συγκεκριµένα βήµατα της διαδικασία προσδιορισµού της Κατηγορίας Εκτέλεσης κάθε έργου συνοπτικά έχουν ως ακολούθως : 1. Καθορισµός της Κατηγορίας Συνεπειών του έργου (Consequence Class), σύµφωναµε τον πίνακα B1, EN 1990 ή πίνακα A.1, EN 1991-1-7 2. Προσδιορισµός της Κατηγορίας Λειτουργίας του έργου (Service Category), σύµφωναµε τον πίνακα B.1, EN 1090-2 3. Προσδιορισµός της Κατηγορίας Παραγωγής (Production Category), σύµφωνα µε τονπίνακα B.2, EN 1090-2 4. Εύρεση της Κατηγορίας Εκτέλεσης (Execution Class), σύµφωνα µε τον πίνακα B.3,EN 1090-2 Η κατασκευή κάθε έργου θα πρέπει να γίνεται σε κατάλληλα πιστοποιηµένη κατασκευαστική µονάδα η οποία θα διαθέτει Εργοστασιακό Έλεγχο της Παραγωγής (Factory Production Control - FPC). Ένας πχ σιδηροκατασκευαστής, που επιθυµεί να αποδείξει την συµµόρφωση των κατασκευών του στην σήµανση CE, θα πρέπει να διαθέτει τα εξής τρία έγγραφα: 1. Πιστοποιητικό Εργοστασιακού Ελέγχου της Παραγωγής (FPC) - εκδιδόµενο απόκοινοποιηµένο οργανισµό 2. Πιστοποιητικό Συγκολλήσεων - εκδιδόµενο από κοινοποιηµένο οργανισµό 3.∆ήλωση Απόδοσης (Declaration of Performance - DoP) - εκδιδόµενο από τον ανάδοχο σιδηροκατασκευαστή3/5Οι ευθύνες τήρησης της σχετικής νοµοθεσίας και των προαναφερθέντων κατανέµονται σε όλους τους εµπλεκόµενους, συµπεριλαµβανοµένων και των µηχανικών. Όµως και ο πελάτης ή ο κύριος ανάδοχος που επιθυµεί να αναθέσει σε έναν άλλο – τρίτο ανάδοχο την κατασκευή της δοµικής κατασκευής, επειδή φέρει και αυτός την σχετική από τον νόµο ευθύνη, οφείλει να πραγµατοποιήσει οπωσδήποτε έλεγχο και αξιολόγηση του κατασκευαστή πριν από την ανάθεση του έργου σε αυτόν. Οµοίως και οι ασφαλιστές θα πρέπει να ολοκληρώσουν µια παρόµοια διαδικασία έλεγχου και αξιολόγησης πριν εκδώσουν οποιαδήποτε ασφάλιση επαγγελµατικής ευθύνης (Professional Indemnity insurance) σε έναν ανάδοχο πχ σιδηροκατασκευαστή που επιθυµεί την σήµανση µε CE στα προϊόντα του.Επειδή το ως άνω θέµα είναι άκρως ενδιαφέρον για την ανάπτυξη και την εύρυθµη λειτουργία της αγοράς και επειδή η Ποιότητα Κατασκευής του κάθε έργου εξαρτάται αποκλειστικά από την Κλάση Εκτέλεσης αυτού και ως εκ τούτου από την ποιότητα και την αξιοπιστία των Συγκολλήσεων και επειδή σύµφωνα µε την προαναφερθείσα τεχνική νοµοθεσία ως το πλέον αρµόδιο άτοµο για τα θέµατα της ποιότητας και της αξιοπιστίας των συγκολλήσεων ορίζεται ο «Συντονιστής των Συγκολλήσεων» (Welding Coordinator), θα επανέλθουµε στο θέµα αυτό και µε άλλα σχετικά ενηµερωτικά άρθρα. 4/5Βιβλιογραφία • Κανονισµός 355/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της ΕΕ, της 9ης Μαρτίου 2011, «Θέσπιση εναρµονισµένων όρων εµπορίας προϊόντων του τοµέα των δοµικών κατασκευών και κατάργησης της οδηγίας 89/106/ΕΟΚ του Συµβουλίου» • ELOT EN 1993 - Ευρωκώδικας 3: Σχεδιασµός φερουσών κατασκευών από Χάλυβα • ΕΛΟΤ EN 1090-1: Παραγωγή δοµικών κατασκευών από χάλυβα και από αλουµίνιο - Μέρος 1: Απαιτήσεις για την αξιολόγηση της συµµόρφωσης των δοµικών στοιχείων • ΕΛΟΤ EN 1090-2: Παραγωγή δοµικών κατασκευών από χάλυβα και από αλουµίνιο - Μέρος 2: Τεχνικές απαιτήσεις για δοµικές κατασκευές από χάλυβα • ΕΛΟΤ EN 1090-3: Παραγωγή δοµικών κατασκευών από χάλυβα και από αλουµίνιο - Μέρος 3: Τεχνικές απαιτήσεις για δοµικές κατασκευές από αλουµίνιο • ΕΝ ISO 3834 «Ποιοτικές απαιτήσεις για συγκόλληση µε τήξη µεταλλικών υλικών» • EN 1990 Ευρωκώδικας 0: Βάσεις Σχεδιασµού • Steel Construction CE marking by BCSA, March 20135/5